رحلت مجاهد نستوه یاردیرین حضرت امام خمینی (ره) و همسنگر مقام معظم رهبری ، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نظام حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی را تسلیت می گوئیم.

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن (عج)

آیا می توان کل دین را در یک کلام خلاصه کرد و گفت که اگر به این یک اصل عمل کنید به کل دستورات دین عمل کرده و به همه حقایق عالم دسترسی خواهید داشت؟

در زندگی برای اینکه انسان به کمال برسد باید اصول مختلف اخلاقی را رعایت بکند. مثلاً دروغ نگوید و غیبت نکند و ... 

بازدید و دیدار از مسجد حجت ابن الحسن (عج)

بازدید سرزده  حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد حاج علی اکبری، ریاست محترم مرکز رسیدگی به امور مساجد در روز شنبه مورخ 94/11/10 با اقامه نماز ظهر و عصر ، ایشان پس از اقامه نماز از کتابخانه و دارالقرآن و کانون فرهنگی و طبقه فوقانی مسجد ،( نماز خانه خواهران )بازدید نمودند 

بدینوسیله مراتب تقدیر و تشکر خود و نمازگزاران و هیئت امناء مسجد را از ایشان اعلام می نمایم 

و از خداوند بزرگ آرزوی توفیق روز افزون در جهت خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی و حفظ و پاسداری از سنگر خلل ناپذیر مسجد را می نمایم 

امام جماعت مسجد حجت ابن الحسن(عج)

حمید شیوایی

خود روح خدایی است که در جان و تن است

ما زنده به آنیم و از آن یاد کنیم

یوم الهی که یادگار از آن ماه بهمن است

یوم الله۲۲ بهمن، روز پیروزی حق بر باطل را تبریک می گویم . . .

19 بهمن روز نیروی هوایی

یکی از گام های بلندی که در جریان انقلاب موجب ریشه کن ساختن حکومت پهلوی شد، حرکت متهورانه ی نظامیان نیروی هوایی در 19 بهمن 1357 بود.

یک هفته از ورود امام قدس سره به ایران گذشته بود و هنوز رژیم شاهنشاهی پا بر جا و بختیار مدعی مقاومت در مقابل انقلاب بود، ملت در انتظار وعده ی امام بود که در بهشت زهرا فرمودند: من توی دهن این دولت می زنم...

شایعه ی کودتای ارتش، روز به روز فراگیرتر می شد و همه نگران اوضاع و احوال بودند. اگر چه اعتصابات پراکنده در برخی از واحدهای ارتش گسترش و موضوع به روزنامه ها نیز کشیده شده بود، اما هنوز مردم، ارتش را در مقابل خود می دیدند و نگران آینده ای مبهم و در هراس از روزی که درگیری نهایی ارتش و مردم بخواهد سرنوشت نهایی انقلاب را رقم بزند، بوده و عده ای هم آماده ی نبرد مسلحانه برای حصول پیروزی نهایی می شدند. بهترین و عظیم ترین کاری که می توانست روحیه ی انقلاب را تقویت کند، مقاومت دولت بختیار را در هم شکند، و مأموریت هایزر را در طراحی کودتای نظامی با شکست مواجه سازد و در نهایت روحیه ی معدود نظامیانی را که هنوز انقلاب را باور نکرده بودند درهم شکند، اعلام همبستگی ارتش با ملت بود. مقامات عالی رتبه نظامی به هیچ وجه زیر بار پذیرش انقلاب و اعلام همبستگی با مردم نرفته و هم چنان از دولت بختیار حمایت می کردند.

در این شرایط نظامیان فداکار و متعهد نیروی هوایی به این نتیجه رسیدند که باید دست به کار بزرگی زده و وظیفه ی ملی و مذهبی خود را انجام دهند. لذا با یک حرکت متهورانه به سیل خروشان ملت پیوستند و با حضور در اقامتگاه رهبر بزرگ انقلاب اسلامی در مدرسه ی علوی سندی از افتخار، حماسه، رشادت و ایمان را در برگ های زرین تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رسانیدند.

این روز بزرگ، نقطه ی عطفی در تاریخ انقلاب و ارتش است، روزی که حماسه ی حضور قاطعانه ی ارتش در صحنه ی انقلاب به وقوع پیوست و طلیعه ی خجسته ی پیوند ارتش با ملت مسلمان و انقلابی به وضوح آشکار گشت.

نگاهی گذرا بر وقایع آن روزها

• 19 بهمن(اعلام همبستگی همافران نیروی هوایی ارتش با امام خمینی(ره))

جعفر شریف امامی، نخست وزیر سر سپرده محمدرضا پهلوی که باعث به وجود آمدن حوادثی نظیر جمعه سیاه (17 شهریور) و کشتار دانش آموزان (13 آبان) شده بود، در چنین روزی، در حالی که تمام ثروت خود را به خارج منتقل کرده بود، از ایران فرار کرد. در این روز همافران که جمعی از نظامیان متعهد نیروی هوایی بودند به دیدار امام در مدرسة رفاه تهران رفتند و همبستگی خود را برای همیشه اعلام کردند از آن به بعد، این روز با شکوه به نام نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی نامگذاری شد.

رویدادهای 19 بهمن

* جمعی از پرسنل نیروی هوایی با انجام رژه و خواندن سرود در مقابل حضرت امام، با حرکت اسلامی مردم ایران و رهبری نهضت اعلام همبستگی کردند. ایشان همچنین از راهپیمایی مردم در حمایت از دولت مهندس بازرگان تشکر کردند.

* مطبوعات و رادیو ریاض: مهندس بازرگان اعلام کرد نتوانسته است رضایت ارتش را جلب کند و ارتشیان از قانون اساسی حمایت می‌کنند. وی طی اولین سخنرانی عمومی پس از اعلام نخست وزیری دولت موقت گفت: بنده ماشین سواری نازک نارنجی هستم که باید روی جاده‌های آسفالت و راه هموار حرکت کنم.

* ستاد ارتش، عکس روزنامه کیهان مبنی بر رژه افسران نیروی هوایی در مقابل حضرت امام را تکذیب کرد.

* طرفداران قانون اساسی، شهر خوی را به آتش کشیدند و در شهر گنبد به یک حمام زنانه یورش بردند.

* عده‌ای از هواداران رژیم که به طرفداری قانون اساسی در تهران تجمع کرده بودند، با مخالفین خود به زد و خورد پرداختند.

* خبرنگار لوس‌آنجلس تایمز، در تیراندازی‌های خیابان فرح‌آباد ژاله تیر خورد و کشته شد.

* طی روزهای گذشته و امروز، شهر تهران شاهد تظاهرات مردم و فریاد و خشم کلیه اقشار در مقابل رژیم بود. بانک‌ها و دیگر مۆسسات دولتی مورد هجوم مردم به ستوه آمده از جنایت‌های شاه قرار گرفتند و شعله‌های آتش از همه سو زبانه می‌کشید.

 * امام خمینی طی نطق کوتاهی که از شکبه تلویزیونی کارکنان اعتصابی رادیو و تلویزیون بطور مستقیم پخش می‌شد ضمن آرزوی موفقیت برای کارکنان رسانه‌های گروهی گفتند: دستگاه‌هایی در این قسمت بوده و هست که بایستی در خدمت مردم می‌بودند. ولی رژیم غاصب از آنها در راه هدف‌های نامشروع استفاده کرده است.

* سرهنگ قذافی حمایت خویش را از انقلاب مردم ایران اعلام داشت.

 * در درگیری‌های گرگان، پنج نفر کشته و یازده نفر مجروح شدند.

 * خانواده افسران بازداشتی نیروی هوایی، همچنان با ادامه تحصن، تهدید به اعتصاب غذا کردند.

 * مهندس شریف امامی که از طرف دادستانی ممنوع‌الخروج شده بود، از کشور گریخت.

* گروه منصورون، ترور رییس گارد دانشگاه جندی شاپور اهواز را به عهده گرفت.

* افراد مسلح به یک شعبه بانک ملی در کرمان دستبرد زدند. همچنین موجودی یکی از شعب این بانک در تهران نیز سرقت شد.

• بیستم بهمن (حمله گارد شاهنشاهی به نیروی هوایی)

مزدوران گارد شاهنشاهی پس از اعلام همبستگی گروهی از همافران و پرسنل نیروی هوایی با انقلاب و بیعت ایشان با امام، در شامگاه 20 بهمن به یکی از پادگان های نیروی هوایی در تهران حمله بردند. مردم انقلابی نیز با سلاح هایی ابتدایی برای کمک به همافران حاضر شدند و در نهایت پیروزی دست یافتند.

درگیری مسلحانه بین مردم و نیروهای ارتش، از اواخر شب 20 بهمن از پادگان دوشان تپه شروع شد.در جریان نمایش فیلم مراسم استقبال امام خمینی، هنرجویان نیروی هوایی نسبت به امام ابراز احساسات می کنند.افراد گارد شاهنشاهی مامور نیروی هوایی برای ساکت کردن هنرجویان و دیگر پرسنل نیروی هوایی مداخله می نمایند و کار به زد و خورد و تیر اندازی می کشد.با انتشار خبر شورش افراد پادگان نیروی هوایی، مردم برای یاری آنها، به دوشان تپه روی می آورند و وارد پادگان می شوند.اسلحه خانه ها را باز می کنند و با استفاده از تفنگ و مسلسل به ساختن سنگرهای خیابانی و نبرد با افراد گارد شاهنشاهی می پردازند.

همزمان با زد و خورد در دوشان تپه، مردم به چند کلانتری نیز حمله کردند و با خلع سلاح افراد، نقاط دیگر حساس پایتخت نیز به تصرف مبارزان درآمد.شهربانی محاصره شد.فرماندار نظامی به منظور مقابله با انقلابیون، ساعات عبور و مرور را از ساعت 5/4 بعد از ظهر تا 5 صبح روز بعد اعلام کرد، ولی به فرمان امام خمینی، مردم به اخطار فرماندار نظامی اعتنا نکردند و به خیابانها ریختند.

19 بهمن، سالگرد اعلام اطاعت و وفاداری نیروی هوایی به رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، نقطه عطف تاریخ انقلاب اسلامی است .

(این روز آگاهی و بصیرت ملت ایران را نشان داد و به تمامی توطئه های طاغوت خط بطلان کشید . بدون تردید این حرکت هوانیروز سندی زنده بر غیرتمندی و شجاعت آنان در دورانی است که الله اکبر گفتن گناهی بزرگ محسوب می شد .ارتشی که فرماندهی آن بدست داماد شاه خائن بود در عین نا باوری طاغوت و همدستانش با امام راحل پیمانی ابدی بستند .رژه همافران نیروی هوایی در برابر امام حکومت طاغوت را به لرزه درآورده و پیروزی انقلاب را نزدیکتر ساخت .

در دورانی که صد هزار مستشارآمریکایی برسر سفره ایران نشسته بودندو با قدرت تمام ثروت این ملت را چپاول می کردند همافران نیروی هوایی با حرکتی بی نظیر موجب یاس و نا امیدی آنها شدند . ارتش قبل از 19 بهمن نیز درهای پادگانها را به روی مردم باز کرده و آنها را مسلح کرده بود. ارتش و نیروی هوایی پس از انقلاب نیز حماسه های ماندگاری خلق کردند چنانکه در هشت سال دفاع مقدس خاطره رشادت این دلیرمردان را همه ملت ایران خوب بخاطر دارد .

 امروزپس از گذشت 34 سال از انقلاب و علیرغم همه تحریم هاو تهدیدها ارتش ایران با اتکا به خود باوری به موفقیت های بزرگی دست یافته است .)1*

*1) گفت و گوهای مرتضی نظری فرماندار سلماس با خبرنگار ایرنا     کد خبر: 80529720 (3133352) | تاریخ خبر: 17/11/1391

سالگرد وفات حضرت محمد(ص)

و شهادت امام حسن مجتبی(ع) وامام رضا (ع)

  فرارسيدن ايام سالگرد وفات حضرت محمد مصطفی(ص) و شهادت مظلومانه سبط اکبر پيامبر، امام حسن مجتبی(ع) و شهادت غريبانه هشتمين پيشوای معصوم، حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع)، بر تمامی مسلمان تسليت باد.

  وفات جانگداز و مظلومانه اشرف مخلوقات خاتم الأنبياء محمد بن عبدالله(ص) در 28 صفر سال 11 هجری در سن 63 سالگی بوده است.رسول گرامی و اهل بيت وی، مظهر تامّ اسمای الهی و آيينه تمام نمای صفات جمال و جلال حقّ اند. آنان، پيشوايان بشر به سوی فضايل و ارزش های متعالی انسانی و الهی اند و آشنايی با ابعاد گوناگون شخصيت و زندگی اين رهبران الهی، بهترين توشه سالکان راه حقيقت و پاکبازان طريقِ سعادت و کمال است.

  زندگی پيامبر اسلام و ائمه هدی(عليهم السلام) داستان انسان های پاک و به کمال رسيده ای است که برای هر پوينده ای، راهی هموار و مستقيم به سوی حقيقت را نشان می دهد، و زندگی پرفراز و نشيب و سراسر صلابت و جاودانگی آنان، می تواند همه ابعاد و شئون مختلف حيات انسان کامل را تأمين نمايد.

  اين روزها ايام سالگرد وفات حضرت محمد مصطفی(ص) است که بنای ستم و بيدادی را که بر فرزند آدم می‌رفت برانداخت و نوای خوش قسط و عدل را در جهان طنين‌‌افکن‌ ساخت؛ بزرگمردی که در پيشگاه انسانيت، سرود توحيد سر داد. با ظهورش پابرهنگان و آنانکه اربابان بيداد به استضعافشان کشانده‌ بودند، گوهر آزادگی و حريت را در آغوش کشيدند. او از جهان رفته است اما ديری نخواهد پاييد که واپسين حجت توحيد بر انسان عرضه می‌گردد تا مومنان آفاق در پرتو خورشيد اسلام، شاهد غروب بتان باشند. در چهاردهمين قرن از ظهور حضرت محمد مصطفی(ص) که جهان بشری پرشور و شرتر از پيش گرديده، ندای بلند توحيد که از گلوی پاک آخرين پيامبر خدا برخاست هنوز در پهنه کره‌ خاکی طنين‌انداز است و امت او در روز وفاتش پيام وحدت خويش را در مأذنه‌های رفيع و شکوهمند اسلام به گوش جهانيان می‌رسانند.

  اين ايام همچنين سالروز شهادت سبط اکبر پيامبر، امام حسن مجتبی(ع) در روز 28 صفر است که در روزهای طوفانی صدر اسلام همچون بازويی پرتوان در کنار پدر بزرگوارش و نيز در دوران زمامداری کوتاه خودش از کيان اسلام و مسلمين دفاع کرد ولی نيرنگ منافقان و دشمنان اسلام که لباس دوستی دين و امارت مسلمين را به دروغ بر تن کرده بودند، از کاسه زهرآگين دشمن خانگی بيرون آمد و دومين شهيد امامت به جهان اسلام تقديم شد.

  همچنين در ايام غمبارِ سالگرد شهادت غريبانه و مظلومانه امام علی بن موسی الرضا(ع)، آن امام همام را اينگونه خطاب قرار می‌دهيم که ای امامِ غريب! ای قبله‌يِ آمالِ مشتاقان خوشنودی و رضا! هنگامی که نقشِ گنبدِ پر نورِ تو در پرده‌يِ چشمانمان می‌افتد، آميزه‌ای از احساس تعالی و شکوه در قلب‌‌هايمان می‌نشيند. نقشی که محبت و دوستيِ تو را پيوسته در رگانمان به دوردست‌ترين منافذِ جسم و جان می‌رساند و حاصل اين پيوند چيزی نيست جز فروزان‌تر شدن ِآتشِ عشقِ ولايتِ تو که به مثابه‌ی ميراثی پرارج در سينه‌هايمان جاويد شده ‌است.

چرا ماه صفر به این نام خوانده شده/اعمال و مناسبتهای ماه صفر

ماه صفر که بنا به روایتی ، روز اول آن روز واردشدن کاروان اسرای کربلا به شام است و حوادث تلخ دیگری از جمله شهادت دختر ۳ ساله امام حسین (ع)،رحلت جانگداز پیامبر اکرم (ص) در روز ۲۸ این ماه  واقع شده و پایان ماه نیز مصادف با شهادت هشتمین پیشوای شیعیان امام رضا (ع) می باشد.

چرا ماه صر را صفر نامیده اند؟
در نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده ‏اند:
۱٫ از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.
۲٫از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان ماه‏های حرام، رهسپار جنگ می‏ شدند و شهرها خالی می‏ شد.
این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از پیامبر اکرم (ص) درباره ماه صفر، چنین نقل شده است:
هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او می‏دهم.

برخی اعمال ماه صفر
۱-در این ماه، به دادن صدقه اهتمام بیشتری شود
پیامبر اکرم (ص) در باب صدقه دادن می فرمایند : ” لبخند تو بر روی برادرت صدقه است ، امر به معروف و نهی از منکر کردنت صدقه است ، رهنمایی کسی که راه را گم کرده صدقه است و دور کردن سنگ و خا ر و استخوان از راه صدقه است . “

۲-برای ایمنی از بلاها، دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود:
یا شَدیدَ الْقُوی‏ وَیا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی‏ شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی‏ کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ‏ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرینَ! (مفاتیح الجنان)
ای سخت نیرو، و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگی‏ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شرّ خلق خودت را، ای احسان بخش! ای نیکوکار! ای نعمت بخش! ای عطا دِه! ای که معبودی جز تو نیست! منزّهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غمّ و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمّد و آل پاک و پاکیزه‏اش!

۳-ـ «سیّد بن طاووس» نقل کرده است: در روز سوم ماه صفر، دو رکعت نماز بخوان که در رکعت اوّل سوره «حمد» و سوره «انّا فتحنا» (فتح) و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» قرائت شود و پس از سلام نماز، صد بار صلوات بفرست و صد بار آل ابى سفیان را لعنت کن و صد مرتبه استغفار نما و آنگاه حاجت خویش را از خداوند بخواه. (ان شاء اللّه به هدف اجابت مى رسد).( اقبال، صفحه ۵۸۷)

۴ـ در روز اربعین (بیستم ماه صفر) زیارت امام حسین(علیه السلام) مستحبّ است و مورد تأکید قرار گرفته. در روایتى که «شیخ طوسى» از امام حسن عسکرى(علیه السلام) نقل کرده، چنین آمده است: نشانه هاى مؤمن پنج چیز است: به جاى آوردن پنجاه و یک رکعت نماز (۱۷ رکعت نماز واجب و ۳۴ رکعت نافله) و زیارت اربعین (امام حسین(علیه السلام)) و انگشتر را بر دستِ راست نهادن، و پیشانى را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم الله الرّحمن الرّحیم را در نماز بلند گفتن.(۲)

طراحی و عکس:حمید داودی راد

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن(عج)

اهداف و زمينه هاي قيام عاشورا در كلام امام حسين(ع) ‏

در مطلبی با عنوان “ماه محرم” به عظمت و وقایع این ماه عزیز اشاره کردیم، در اینجا به آداب مهمی که می بایست در عزاداری های این ماه رعایت شوند می پردازیم.

1- سیاهپوشی :
از نظر فقهی پوشیدن لباس سیاه مکروه است ولی در عزاداری امام حسین (علیه السلام) و ائمه معصومین (علیهم السلام) استثناء شده است زیرا این کار نشانه حزن و اندوه و نمودار شعائر و حماسه ها است.

2- تسلیت گویی : 
اصل تسلیت گفتن در شرایط مصیبت و اندوهی که بر کسی وارد شده در اسلام مستحب است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) : هرکس مصیبت دیده ای را تسلیت گوید ، پاداشی همانند او دارد.
(سفینهالبحار، ج2، ص188)
* این سنت در بین شیعیان رایج است و با جمله « اَعظَمَ اللهُ اُجُورَکُم » همدیگر را تسلیت می دهند.
* امام باقر (علیه السلام) : وقتی شیعیان به هم می رسند در مصیبت ابا عبدالله (علیه السلام)این جمله را تکرار نمایند : « اَعظَمَ اللهُ اُجُورَنا بمُصابنا بالحُسَین (علیه السلام) وَ جَعَلَنا وَ اِیاکُم مِنَ الطالبینَ بثاره مع وَلیهِ الاِمام المَهدی مِن الِ مُحَمَدٍ علیهمُ السَلامُ.» خداوند اجر ما را به سوگواری و عزاداری بر امام حسین (علیه السلام) بیفزاید و ما و شما را از خونخواهان او همراه با ولی خود امام مهدی از آل محمد (علیهم السلام) قرار بدهد.
(مستدرک الوسایل،ج2،ص216)

3- تعطیلی کار در روز عاشورا : 
امام صادق (علیه السلام) : کسی که روز عاشورا را تعطیل کند ، یعنی عقب کسب و کارش نرود و به کوری چشم بنی امیه که روز عاشورا را متبرک می دانستند، اگر کسی برای معیشت روزانه اش هم فعالیتی نکند، خداوند حوائج دنیا و آخرتش را بر آورد و کسی که روز عاشورا روز حزن و اندوه او باشد، در عوض فردای قیامت که برای همه روز هول و ترس است برای او روز شادی خواهد بود.
(امالی شیخ صدوق ، ص129)

4- زیارت و زیارت خوانی : 
علقمه بن حضرمی از امام باقر (علیه السلام ) در خواست نمود که مرا دعایی تعلیم بفرما که از راه نزدیک یا دور و از خانه ام در این روز (روز عاشورا) بخوانم.
امام فرمودند : ای علقمه ! هرگاه خواستی (دعا بخوانی) دو رکعت نماز بخوان بعد از آن این زیارت (عاشورا) را بخوان.
پس اگر تو این زیارت را بخوانی ، دعا کرده ای به آنچه که ، ملائکه برای زائر حسین (علیه السلام) دعا می کنند و خداوند صد هزار هزار درجه برای تو بنویسد و مثل کسی هستی که با حسین (علیه السلام) شهید شده باشد تا مشارکت کنی ایشان را در درجات ایشان و شناخته نشوی مگر در جمله شهیدانی که شهید شده اند با آن حضرت و نوشته شود برای تو ثواب زیارت هر پیغمبری و رسولی و ثواب زیارت هر که زیارت کرده حسین (علیه السلام) را از روزی که شهید شده است.
(مصباح المتهجد ، ص714)
[اگر می توانید زیارت عاشورای معروفه را با صد لعن و صد سلام بخوانید و اگر وقت ندارید برای صد لعن و صد سلام، زیارت عاشورای غیر معروفه را که در اجر و ثواب با زیارت معروفه یکسان است، هر روز بخوانید. (هر دو زیارت در مفاتیح الجنان هست.)]

5 – تباکی و گریستن : 
در حدیث قدسی آمده که خداوند به حضرت موسی (علیه السلام) فرموند : ای موسی ! هر یک از بندگانم در زمان شهادت فرزند مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) (روز عاشورا) گریه کند یا حالت گریه به خود بگیرد و بر مصیبت سبط پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تعزیت گوید همواره در بهشت خواهد بود. (مستدرک سفینه البحار، ج7، ص235)

6- برگزاری مجالس عزاداری : 
امام صادق (علیه السلام) می فرماید : مجلس گرفتن شما را من دوست می دارم. در مجالس خود « امر ما را » زنده بدارید. خداوند رحمت کند کسی که امر ما را زنده بدارد. (وسایل الشیعه، ج10، ص235)

7 – نماز جماعت ظهر عاشورا : 
سید الشهداء و یاران با وفای او همه کشته راه نماز شدند. از این رو در زیارت مطلقه امام حسین خطاب به امام می گوییم:
اشهد انک قد اقمت الصلاه و اتیت الزکاه و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر.
1 تا 7 – سوگنامه عاشورا ، ص 80- 67

8 – مراعات در لذائذ زندگی :
باید مقدارى از لذائذ زندگى را که از خوردن و نوشیدن و حتّى خوابیدن و گفتن بدست مى‏آید ترک نموده (مگر آن که لازم باشد) و دیدار با برادران دینى را ترک کرده و آن روز را روز گریه و اندوه خود قرار دهد. و مانند کسى باشند که پدر یا فرزند خود را از دست داده است.
* امام صادق (علیه السلام) : در روز (عاشورا) از کارهای لذتبخش دوری شود و آداب و سنن سوگواری بر پا گردد و تا زوال خورشید از خوردن و آشامیدن خودداری شود و بعد از آن همان غذایی خورده شود که سوگوارن می خورند.
(میزان الحکمه ، ج8 ، ص3783)
[ یکی از علما می فرمودند : از روز 7 محرم که آب را بر امام حسین (علیه السلام) بستند تا روز عاشورا سعی کنید آب نیاشامید، نوشیدنی های دیگر بیاشامید ولی به احترام آقا و اهل بیتش آب نیاشامید. ]

9- رعایت اخلاص : 
عزاداری را بخاطر رسم و عادت انجام نداده و سعى کنیم این کارها را با نیتى خالص و براى رضاى خدا انجام داده و در خلوص خود نیز صادق باشیم. زیرا کار کوچکى که با نیت خالصانه و صادقانه همراه باشد بهتر از کارهاى زیادى است که خلوص و صداقت در آن نباشد، حتى اگر چندین هزار برابر باشد. و این مطلب بخوبى از عبادتهاى حضرت آدم علیه السّلام و شیطان فهمیده مى‏شود، زیرا عبادتهاى چندین هزار ساله شیطان او را از جاودانگى در آتش نجات نداد ولى یک توبه حضرت آدم علیه السّلام باعث بخشش خطا و برگزیدن او شد.
در هنگام انجام اعمال نیز باید مواظب باشد که ریاء و دوستىِ ستایش مردم در نیت او وارد نشود.

10- خواندن زیارت تسلیت :
در آخر روز عاشورا زیارت تسلیت را بخواند، و روز عاشورا را با توسل برای اصلاح حال و پذیرش عزادارى را [از خداوند] خواسته و از کوتاهى خود معذرت بخواهد. 8 تا10 – ترجمه المراقبات ، ص53 – 47

- منبع، پورتال آسمونی  http://www.asemooni.com/religion/islam/method-for-mourning-rituals-muharram#ixzz3olb8IRzq

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن (عج)

فاجعه تلخ و تاسف بار سرزمين منا كه درگذشت تعداد زيادي از هموطنان عزيزمان و آسيب بسياري ديگر از ايرانيان عزيز در عيد سعيد قربان را سبب شد، موجبات اندوه را در ايران اسلامي فراهم آورد.

حجت الاسلام والمسلمين شيخ حميد شيوايي امام جماعت و نمازگزاران مسجد حجت ابن الحسن (عج) ضمن تسليت اين مصيبت بزرگ به هموطنان و رهبر معظم انقلاب اسلامي و به ويژه خانواده هاي معظم قربانيان ، از خداوند متعال علو درجات براي درگذشتگان ، صبر جزيل براي اين بازماندگان و شفا عاجل مجروهين حادثه مسئلت دارد.

حميد داودي راد

تبليغات مسجد حجت ابن الحسن(عج)

روز هشتم شهریور، که روز مبارزه با تروریسم نام دارد، مصادف است با عملیات كم سابقه تروریستی نسبت به مقامات ارشد كشورمان در سال 1360 كه به شهادت رییس جمهور و نخست وزیر كشورمان و تنی چند از همراهان آنهاانجامید. این اقدام تروریستی كه به دست عوامل ضد انقلاب وابسته به گروههای جاسوسی و اطلاعاتی غرب و با هدف مقابله با اراده انقلابی ملت ایران و فروپاشی نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران انجام شد ، در میان سایر عملیات های تروریستی به دلیل شهادت نفرات اول و دوم دستگاه اجرایی یك كشور كاملا بی سابقه به شمار می آید. تروریسم، از اساسی ترین معضلات جامعه جهانی و خطرناک ترین تهدیدها بر ضد حقوق ملت ها و ثبات بین المللی است. در طول تاریخ، به ویژه یک صد سال اخیر، تروریسم، ریشه مهم ترین تهدیدها بر ضد صلح و امنیت جهانی بوده است. وضعیت دردآور و فاجعه آمیز بیشتر ملت ها و کشورهایی که در آتش جنگ و خون ریزی می سوزند و از آوارگی و فقر رنج می برند، معلول اغراض سلطه گرانه و تروریستی است.

 پسر فاطمه، نور هدی
سبزترین باغ بهار خدا
با تو دل از غصه رها می شود
پاکتر از آینه ها می شود
ای گل گلزار خدا، یا حسن عسکرى (ع)
آینه ی قبله نما یا حسن عسکرى (ع)

تبليغات مسجد حجت ابن الحسن(عج)

شهادت امام محمد تقی، جواد الائمه (ع) تسلیت باد

در تقویم روزهای سال، ذیقعده یازدهمین ماه قمر ی است، در این ماه شادی و غم به هم آمیخته، آغازی همراه با سرور و پایانی همراه با اندوه دارد.
این ماه را می توان ماه امام هشتم (ع) نامید زیرا در ابتدای آن ولادت خواهر گرامی ایشان حضرت فاطمه معصومه (س) و در یازدهم این ماه ولادت خود آن حضرت و در پایان این ماه شهادت فرزند گرامی امام هشتم (ع)، حضرت امام جواد(ع) واقع شده است...

امام جماعت مسجد حجت ابن الحسن (عج) 

حجت الاسلام و المسلمین جناب شیخ حمید شیوایی به عنوان امام جماعت نمونه در منطقه 10 تهران انتخاب و از ایشان طی مراسمی قدر دانی شد .

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن (عج)

بر روی رضا شمس امامت صلوات
بر شافع ما روز قیامت صلوات
در شام ولادتش که شادند همه
بفرست بر این روح کرامت صلوات صلوات

دهه کرامت مبارک باد

ماه رمضان، ماه ضيافت روحاني

ويژگي برجسته اي كه در فضاي اين ماه با فضيلت جلوه گر است، وجود زمينه ها و ظرفيت هايي است كه براي ميهماني خداي سبحان فراهم آمده اند، آنگونه كه پيامبر خدا صلي الله عليه و آله در توصيف اين ويژگي فرمود:

«ماه رمضان، ماهي است كه در آن به ميهماني خدا دعوت گشته و از اهل كرامت خدا قرار داده شده ايد».

نكته ي مهم و قابل تأمّل اين كه خداوند سبحان ميهماني ماه رمضان را براي پذيرايي از جسم دوستانش فراهم نساخته است چرا كه بدن هاي آنان مثل همگان، در ضيافت هميشگي خدايند.

اديم زمين، سفره ي عام اوست (اديم: سفره)

چه دشمن بر اين خوان يغما چه دوست(بوستان سعدي، صفحه 3)

اين در حالي است كه اغلب دشمنان خدا از اين سفره ي گسترده، بيش از ديگران بهره مي برند و نتيجتاً ارزش پذيرايي از جسم هرگز به پاي تأمين نيازهاي معنوي نمي رسد.

عالمِِ اهل دلي در اين باره چه زيبا نوشته است:

بدان! اين ميهماني، پذيرايي از جسم نيست و بدنِ تو، به اين ميهماني دعوت نشده است ـ ، چرا كه تو در ماه رمضان، در همان خانه اي ساكن هستي كه در ماه شعبان ساكن بودي و غذاي تو، همان نان و آبگوشتي است كه در ماه هاي ديگر سال مي خوردي، [با اين تفاوت كه] در روزهاي اين ماه، از خوردن آن منع شده اي ـ بلكه «روح» توست كه ميهمان اين ضيافت است و به منزل و غذايي ديگر دعوت شده است كه«روحاني»وهماهنگ با«روح» است.

دعوت به ماه رمضان،دعوت به«بهشت»است و غذاهاي اين ميهماني نيز از نوع غذاهاي بهشتي است. هر دو، ميهمان خانه ي خدايند؛ ليكن نام ميهمان سرا در اين جا «ماه رمضان» است و نامش در آنجا «غرفه هاي بهشتي». اينجا «غيب» است و نهان و آن جا «مشهود» است و عيان؛ اين جا تسبيح و تهليل است و آن جا چشمه ي سلسبيل، اين جا نعمت هاي پوشيده و اندوخته هستند و آن جا (ميوه هاي انتخاب شده * و گوشت پرنده ي بريان شده و مورد علاقه) ...(واقعه،20 و 21)(الرسالڑ المجديّه/شيخ رضا اصفهاني فرزند برومند مرحوم كمپاني)

آداب ورود به ميهماني بزرگ الهي

ناگفته نماند براي كسب آمادگي جهت استفاده ي شايسته از اين فرصت ممتاز معنوي بايد به آدابي چند مؤدّب بود؛ مهمترين آدابي كه رعايت آنها شرط ضروري براي بهره برداري انسان از ضيافت الهي به منظور تجديد حيات معنوي و رسيدن به تكامل روحي است از اين قرار است:

الف: پرهيز از حرام هاي خدا

نخستين نكته اي كه يك مسلمان روزه دار بايد به آن توجّه داشته باشد اجتناب از كارهايي است كه حق تعالي آنها را حرام اعلام فرموده است، به اين حديث جالب از رسول خدا صلي الله عليه و آله توجّه فرماييد كه فرمودند:

«هركس اعضايش(چشم وگوش وزبان ودست وپايش ...) ازحرام هاي من روزه دار نباشد، نيازي نيست كه به خاطر من، خوراك و نوشيدني اش را ترك كند» (كنزالعمّال:8/508/23867)

دراين حديث شريف حضرت رسول صلي الله عليه و آله به اين حقيقت اشاره دارند كه روزه داري كه اعضاي بدنش مراعات حرمت هاي الهي را ننمايد، صرف بسته بودن دهانش از خوردن و آشاميدن اثر چنداني براي كمال معنوي او ندارد.

و از امام باقر عليه السلام نقل است كه: پيامبر خدا صلي الله عليه و آله به جابربن عبدالله انصاري فرمود:

«اي جابر! اين، ماه رمضان است. هركس روزش را روزه بدارد و بخشي از شبش را به عبادت برخيزد و شكم و شهوتش را پاك نگه دارد و زبانش را حفظ كند، از گناهانش بيرون مي رود، آنگونه كه از اين ماه بيرون مي شود». جابر گفت: اي پيامبر خدا! اين سخن، چه نيكوست! پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود:«اي جابر!ولي اين شرط ها چه سخت است!»( كافي: 4/87/2)

در اين حديث هم مي بينيم كه شرط روزه دار كامل بودن از نظر پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله به رعايت تقواي دامن و حفظ چشم و زبان از ارتكاب گناه بستگي دارد كه البته بنا به فرموده ي آن حضرت كار بسيار مشكل و دشواري است، خصوصاً در اين شرايط زماني كه بي پروايي كاملاً مشهود است و هيچ حيا و ابايي وجود ندارد.

و از امام اميرالمؤمنين علي عليه السلام هم نقل است كه در حديث معراج خداي متعال به رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمود:

«... اي احمد! هيچ عبادتي نزد من، محبوبتر از سكوت و روزه نيست. پس، هر كه روزه بدارد، ولي زبانش را نگه ندارد، همچون كسي است كه به عبادت، ايستاده، امّا در نمازش قرائت ندارد. پس به او پاداش ايستادن به نماز را مي دهم؛ امّا پاداش عبادتگران را به او نخواهم داد».(ارشاد القلوب: 205)

نكته ي قابل توجّه در اين حديث معراجيّه عنايت به اين مطلب است كه بيشترين صدمه اي كه انسان از نظر معنوي به او وارد مي شود رها بودن زبان اوست و براي اينكه اهميّت اين مطلب بيشتر براي ما روشن شود بهتر است يكبار ديگر اين حديث شريف را مروركنيم.

و ازنظرامام صادق عليه السلام هم روزه دارواقعي كسي است كه رعايت حقوق ديگران را بنمايد، ازجمله زن حقّ شوهر خود را و اولاد حقّ پدر و مادر خود را رعايت نمايند، در غير اين صورت روزه شان اثر كمالي نخواهد داشت.(بحارالأنوار: 96/295/25)

ب: پرهيز از غيبت كردن

و ديگرنكته اي كه شايسته است انسان مؤمن روزه دارتوجّه خاص به آن داشته باشدپرهيزازبدگويي درغياب برادران و خواهران مسلمان است ويا اينكه سخني ازكسي بشنودوهمان راويا بيشتر از آن را براي ديگري بازگو كند و خلاصه فتنه اي به پا كند.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله ـ خطاب به علي عليه السلام ـ فرمود: اي علي! از غيبت و سخن چيني بپرهيز؛ چرا كه غيبت، روزه را مي شكند و سخن چيني، عذاب قبر مي آورد. (بحارالأنوار: 77/67/6)

سزاوار است به اين حديث شريف بيشترفكركنيم و به خاطر ارضاي هوس هاي نفساني خود آبروي كسي را نريزيم و با حيثيت دوستان و بستگان خود بازي نكنيم و اين هشدار پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را جدّي بگيريم كه فرمود:

[هركس درباره ي مردوزن مسلماني غيبت كند، خداوندتا چهل شبانه روز، نماز و روزه اش را نمي پذيرد، مگر آنكه آن شخص از وي درگذرد و او را حلال كند].(بحارالأنوار: 75/258/53)

ج: پرهيز از دشنام دادن

يكي ديگر از مراقبت هاي جدّي هر مسلمان روزه دار در ماه مبارك رمضان اجتناب از بدزباني و دشنام گويي است.

از امام صادق عليه السلام نقل است كه پدرم فرمود: «پيامبر خدا صلي الله عليه و آله شنيد كه زني روزه دار، كنيز خود را دشنام مي دهد. پس، غذايي طلب كرد و به او گفت: «بخور».

زن گفت: من روزه ام، اي پيامبر خدا!

فرمود:«چگونه روزه اي، كه كنيزت را دشنام دادي؟! روزه تنها نخوردن غذا و ننوشيدن نيست وهماناخداوند،روزه راحجابي دربرابر كار و سخن زشت قرار داده،كه روزه دارباآن،روزه راافطارمي كند. و به حقيقت روزه داران واقعي،چه اندك اندوگرسنگان بسيار!»

(الكافي: 4/87/3)

حال اگركسي در مقابل دشنام شنيدن، خويشتنِ خويش را حفظ كرد و كريمانه پاسخ داد و به احترام روزه داري سكوت كرد نشان مي دهد كه حقيقتاً روزه دار است.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله : هيچ بنده اي نيست كه روزه باشد و دشنامش دهند و او بگويد:«سلام بر تو! من روزه دارم»،

مگر آنكه پروردگار متعال به فرشتگانش گويد:

«بنده ام ازبنده ي ديگرم به روزه پناه جست. پس، او را از آتش من پناه دهيد واوراوارد بهشت من كنيد» (ثواب الاعمال: 76/1)

و چنين نقل شده است: زني در روزگار پيامبر خدا صلي الله عليه و آله روزه دار بود و در عين حال دشنام مي داد. پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: «اين زن به خاطر بد زباني اش روزه دار نيست، زن شنيد و از روش زشت خود دست برداشت، همين كه به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله گزارش دادند او ديگر دشنام نمي دهد، فرمود: «حالا شد».(فضائل الأوقات للبيهقي: 48/82)

د: پرهيز از دروغ

و از ديگر مبطلات روزه، دروغ گفتن است، به ويژه به خدا و اولياي دين عليهم السلام دروغ بستن و آن اينكه بگويي اين حديث را فلان معصوم فرموده است و حال آنكه چنين نباشد.

امام باقر عليه السلام فرمود: دروغ،روزه راباطل مي كند،همچنين نگاه به نامحرم پس از نگاه اوليه، و همه ي [گونه هاي] ستم: اندكش و بسيارش مبطل روزه خواهند بود.(بحارالأنوار: 97/352)

ه : پرهيز از ريا

آن كس كه براي جلب نظر مردم و جلوه كردن در بين مسلمانان روزه مي گيرد، بداند كه فقط سختي و مشقّت نخوردن و ننوشيدن را چشيده و هيچ حظّ ديگري نمي برد. و از نگاه امام صادق عليه السلام هر عبادت ريايي شرك است.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هركس رياكارانه روزه بگيرد، شرك ورزيده است.(مجمع البيان: 6/771)

و : پرهيز از هر چه خدا خوش نمي دارد

همانطوركه اشاره شد روزه داري شرايط گوناگوني دارد، امام صادق عليه السلام ضمن حديث جامعي به اهمّ نكاتي اشاره كرده اند كه براي شخص روزه دار بسيار قابل توجّه است. آن حضرت فرمود:

روزه داري، تنها پرهيز از خوردن و آشاميدن نيست. روزه، شرطي دارد كه نيازمند مواظبت است تا كامل شود، و آن، سكوت دروني است. آيا نشنيده اي كه مريم، دخترعمران، گفت: ( من براي خدا روزه اي نذر كرده ام. پس، امروز با هيچ انساني سخن نمي گويم)، يعني سكوت [مي كنم]. پس چون روزه گرفتيد، زبان هايتان را از دروغ نگه داريد، چشم هايتان را از حرام فرو بنديد، نزاع نكنيد، حسد نورزيد،غيبت نكنيد،ستيزه جويي نكنيد، دروغ نگوييد، آميزش نكنيد،باهم مخالفت نكنيد،به هم خشم نگيريد، يكديگر را ناسزا نگوييد و دشنام ندهيد، درعبادت سستي نكنيد، جدال نكنيد، به تفرقه نگراييد، ستم نكنيد، با هم با سفاهت (با دل تنگي) رفتارنكنيد،همديگررانيازاريد،از ياد خداوند و نماز غافل نشويد، پيوسته سكوت و بردباري و شكيبايي و راستگويي پيشه كنيد، از اهل شَرّ دوري نماييد، و از سخن ناروا، دروغ، افترا، دشمني، بدگماني، غيبت و سخن چيني بپرهيزيد.

ازآنان باشيدكه توجّه جدّي به امرآخرت دارند.چشم به راه روزهاي آينده ي خود باشيد.منتظرآنچه خداوندبه شماوعده داده است، باشيد. براي ديدارباخداتوشه ي راه برداريد.آرامش و وقار و خشوع و خضوع داشته باشيد.حالت فروتنيِ بنده ي بيمناك از مولايش را داشته باشيد،كه هم حيران است وبيمناك وهم اميدوار،هم مشتاق است و هم بي قرار،خواهان حقّ است و در عين حال از حقّ ترسان است.دل هاراازعيب ها پاك،درون خويش را از آلودگي پيراسته، و بدن راازآلودگي،تميزنماييد.

چنان باش كه با توجّه به خدا از غيرخدا بيزاري بجويي و در روزه داري ات، با سكوت همه جانبه از آنچه خداوند، تو را در نهان و آشكار از آن نهي كرده، دوستي ات را به خدا نشان دهي و در نهان و آشكارت حقيقتاً خشيت او را به دل داشته باشي و نفْسِ خود را در روزهاي روزه داري ات به خدا بخشيده باشي و دلت را براي او خالي ساخته و جان خويش را در آنچه فرمانت داده و به آن فرا خوانده به او بخشيده باشي.

پس هرگاه همه ي اينها را انجام دادي، تو روزه دار واقعي براي خدايي و آنچه فرموده، ادا كرده اي؛ و از آنچه برايت بيان كردم، هر چه بكاهي، به همان مقدار، از [فضيلت] روزه ات كاسته شده است.(بحارالأنوار، 96/292 ذيل ح 16)

اي عزيز روزه دار! به اين عبارت پاياني حديث امام صادق عليه السلام بيش از پيش بايد توجّه داشت كه فرمودند: از آنچه گفتم هر مقداركه كوتاهي كني وبه آن عمل ننمايي به همان مقداراز اجر و فضيلت و ارزش روزه ي خود كاسته اي. راستي اگرچشم دل گشوده باشد اين نقصان به هر ميزان كه باشد، خسارت بزرگي براي انسان خواهد بود كه جبران آن به اين سادگي ميسّر نيست.

خدايا! مي دانيم كه اين ماه يك فرصت طلايي و استثنايي براي خوديابي، خودسازي و تقرّب الي الله است. خدايا! به حرمت شهيد عاليقدر اين ماه امام اميرالمؤمنين علي عليه السلام مارا بر انجام آنچه كه موجب خشنودي توست ياري فرما و از آنچه كه مارا از درك بركات اين ماه محروم مي دارد دورگردان.

خدايا! اين معرفت را به ما عطا فرما كه همواره به ياد امام زمان خود (عجّل الله تعالي فرجه الشّريف) بوده و براي سلامتي و فرج حضرتش دعا كنيم و افزوني توفيقات ياوران راستين آن امام همام را خواهان باشيم و همچنين از خدا بخواهيم كه ما را از جمله ي انصار ثابت قدم و مددكارآن حضرت مقرّر فرمايد.

                                    آمين يا ربّ العالمين

سلام بر روزه داران

حلول ماه سراسرخير و بركت و رحمت رمضان را به همه ي اهل ايمان از پيروان قرآن و رهروان راه ائمه ي هدي عليهم السلام تبريك و تهنيت عرض مي كنيم واميدواريم باتمسّك به قرآن وانجام عبادات سفارش شده در اين ماه، از لحظه لحظه ي اين اوقات روحاني و آسماني، بهره هاي فراوان معنوي نصيب خود سازيم و از بركات بي شمارآن ، اندوخته ي جاويدي براي يوم المعادخودبيندوزيم. ان شاءالله

واژه ي رمضان درلغت عرب به معناي باراني است كه اوّل پاييز مي بارد وهوا را از خاك وغبارهاي تابستان پاك مي كند و يا به معناي داغي سنگ از شدّت گرماي آفتاب است.

بخشي ازروايات،نام گذاري اين ماه را به رمضان به خاطر پاك سازي آيينه ي جان وروان ازآلودگي هاي خطاها و گناهان دانسته اند.

از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله نقل است كه فرمود:

إنَّما يُسَمِّيَ الرَّمَضان لِأنَّه يُرمِضُ الذُّنوب.(ماه خدا ح1/14)

اين ماه را رمضان ناميده اند، چون گناهان را مي زدايد.

امام جماعت باید با اخلاقش مردم را جذب مسجد کند

حجت‌الاسلام حمید شیوایی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، بابیان این‌که «مسجد محل تجمع مومنین و مومنات است و در نگاه اسلامی یک سنگر است و ما باید این سنگر را حفظ کنیم» ادامه داد: در منطق قرآن مسجد اهمیت فراوانی دارد.

وی با بیان این‌که «مساجد، خانه‌های خدا بر روی زمین هستند» ادامه داد: از نشانه‌های ایمان به خدا و قیامت این است که انسان به تعمیر مساجد بپردازد.

شیوایی با اشاره به لزوم غبارزدایی از مساجد، اظهار کرد: به هر حال مساجد باید از جهت مادی و معنوی مأمن و جایی باشند که از هر لحاظ جذبه داشته باشند و نمازگزاران را به خود جذب بکنند و تمیز، پاک و منزه و با معنویت باشد و با برنامه‌های معنوی در مسجد موجب جذب عموم مومنین به مسجد بویژه نو نهالان شود.

وی اظهار کرد: بحث دیگر در رابطه با نقش بی بدیل امام جماعت است به هر حال امام جماعت نقش مدیریتی در مسجد دارد و با برنامه‌ریزی، اخلاق و با خیرخواهی که نسبت به مومنین دارد می‌تواند آن‌ها را به مسجد جذب کند و نقش وی مدیریت و هدایت است و در جذب دیگران به مسجد تاثیر دارد و همچنین مشی، سلوک و سبک زندگی امام جماعت باید مانند دیگر مردم باشد و مثل عموم مردم در جامعه زندگی کند.

امام جماعت مسجد حجت بن الحسن(ع) ادامه داد: یک امام جماعت باید با اخلاق و رفتارش دیگران را هدایت کرده و زندگیش هم از حیث مادی و هم از حیث رفتاری و اخلاقی الگویی برای دیگران باشد و با رفتارش دیگران را به مسجد جذب کند.

شیوایی افزود: مسجد ارکانی دارد که یک بخش عمده آن نمازگزاران هستند و باید آن‌ها با هم همکاری کرده و با امام جماعت همفکری کنند و مشاورت و معاونت داشته باشند تا بتوانند در مسجد نقش اساسی خود را ایفا کنند و در این سنگر بزرگ الهی از معارف دین به نحو صحیح و بسیار جذاب پاسداری کنند.

وی با بیان این‌که «فرهنگ مسجدی یعنی فرهنگ محبت، مودت، فرهنگ ایمان و فرهنگ معارف دینی واخلاق اسلامی» ادامه داد: این موارد باعث می‌شوند جوانان که سرمایه‌های اصلی و آینده سازان کشور ما هستند به مسجد جذب شوند.

امام جماعت مسجد حجت بن الحسن(ع) با اشاره به برنامه‌های مسجد خود، ادامه داد: ما در بین صلاتین هیچ برنامه‌ای نداریم که این خود به هر حال یک عاملی برای جذب مردم خصوصاً کسبه به نماز جماعت است و برنامه‌هایی چون آموزش رشته‌های هنری مثل خیاطی، گلدوزی و امداد و درمان برای بانوان برگزار می‌کنیم که با استقبال فراوانی از سوی آنان روبرو شده است.

شیوایی با بیان این‌که «ما یک وب سایت هم برای مسجد حجت ابن الحسن(ع) راه‌اندازی کرده‌ایم که حدوداً بیش از یک سال است که فعال شده و بیش از 30 هزار نفر مراجعه کننده دارد» اظهار کرد: با هماهنگی آموزش و پرورش منطقه خود، سه مرحله مسابقه فرهنگی در سطح آموزش و پرورش منطقه و همچنین برای نمازگزاران برگزار کردیم و عموم مومنین که حدوداً 5 هزار نفر بودند از این برنامه‌ها استقبال کردند.

دوم ارديبهشت ماه سالروز تاسيس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي گرامي باد

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن(عج)

سلام بر زینب(س)

سلام بر زینب کبری(س). سلام بر دختر دردانه فاطمه زهرا(س). سلام بر او که تمام مصائب ولایت را بر سینه لبریز از صبرش نهاد و خم به ابرو نیاورد. سلام بر او که همواره مرهم مهر بر سینه زخمی ولایت بود. سلام بر او که پیچیده در لفافه عفاف، به وقت هتک حرمت ولایت، سیلی خروشان بود. سلام بر او که از هاله نورانی کلام ولایت قدم بیرون ننهاد. لحظه ای از این گوهر تابان غافل نشد و سرانجام جان در راه عشق به ولایت نهاد. سلام و درود بیکران خدا بر او باد.

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن(عج)

 تولد حضرت عیسی مسیح (ع )  مبارک باد . 

سال خوبی رو برای همه مسیحیان عزیز آرزو میکنم

تولد حضرت عیسی مسیح
مراسم سالروز ولادت حضرت مسیح (ع) روز 25 دسامبر برابر با چهارم دی ماه برگزار می شود. تاریخ این عید در سال 330 میلادی مقر شده است و کلیساهای مشرق زمین در قرن ششم میلادی به برگزاری آن پرداختند. 

روز 25 دسامبر در روم باستان مصادف با یک جشن بت پرستی به نام تولد خورشید شکست ناپذیر بود. برخی از آشوریان اعتقاد دارند شب یلدا که تقریباً همان زمان برگزار می شود یادآور این جشن است؛ زیرا یلدا به زبان آرامی یعنی میلاد و معمولا به معنی عید تولد مسیح است. در این روز غذاهای مخصوصی طبخ شده و خانواده ها تا هفت روز از یکدیگر دیدار می کنند.

عیسی مسیح (ع) در شرایطی متولد شد که یهودیان آن زمان در جستجوی مسیحا بودند تا قوای شیطانی را شکست دهد و در پی تأسیس سلطنت جدید بودند. در کل می توان گفت یهودیان آن زمان انتظارات مختلفی از مسیحا داشتند. برخی فکر می کردند باید پادشاهی جنگجو باشد و بعضی دیگر منتظر کسی بودند که پای بندی شدید به تورات داشته باشد و عده ای دیگر فکر می کردند او باید مرد معبد باشد. عیسی مسیح(ع) در چنین اوضاع و شرایطی متولد شد. هرچند محققان عموماً اتفاق نظر دارند که او در سال چهارم قبل از میلاد به دنیا آمده است.

تولد حضرت عیسی (ع) درانجیل

انجیل متی (1:18) تا (1:25) تولد عیسی مسیح (ع) را در زمان هیررودیس چنین روایت کرده است: « مریم (س) مادر عیسی که در عقد یوسف بود، قبل از ازدواج با او بوسیله روح القدس آبستن شد. یوسف که سخت پای بند اصول اخلاقی بود برآن شد که نامزدی خود را به هم بزند، اما در نظر داشت این کار را در خفا انجام دهد تا مبادا مریم بی آبرو شود. او غرق در اینگونه افکار بود که بخواب رفت. در خواب فرشته ای را دید که به او گفت: یوسف، پسر داوود از ازدواج با مریم نگران نباش. کودکی که در رحم اوست از روح القدس است. او پسری خواهد زایید و تو نام او را عیسی یعنی نجات دهنده خواهی نهاد و او قوم خود را از گناهانشان خواهد رهانید و این همان پیغامی است که خداوند قرنها قبل به زبان نبی خود اشعیا فرموده بود که بنگرید! دختری باکره آبستن خواهد شد و پسری بدنیا خواهد آورد و او را عمانوئیل خواهید نامید (عمانوئیل به زبان عبری یعنی خدا با ما است) چون یوسف بیدار شد طبق دستور فرشته عمل کرد و مریم را به خانه اش آورد تا وقتی که او پسرش را بدنیا آورد و یوسف او را عیسی نام نهاد.»

تولد عیسی بن مریم (ع) در قرآن

خداوند در قرآن نیز در سوره آل عمران و سوره مریم به داستان تولد حضرت عیسی اشاره کرده است. که در آن میان می توان به آیات 16 تا 35 سوره مریم در قرآن کریم مراجعه کرد: در همان لحظه ‏اى که جبرئیل(ع) در مریم دمید، زنى باردار شد و تردیدى نیست که او در این اندیشه بود که مردم درباره او چه خواهند گفت؛ زیرا وى دوشیزه‏ اى بود که اکنون باردار شده بود و بدون شوهر از او فرزندى متولد شده است، این ذهنیت‏ها، او را پریشان خاطرکرد و بیمناک و مضطرب مى‏ساخت و علاقه‏ مند بود از مردم کناره ‏گیرى کند و تنها زندگى نماید. اینجا بود که محلى را دور از مردم انتخاب کرد تا در آن از دیدگان آنها مخفى و نهان باشد. و آنگاه که زمان وضع حمل فرا رسید درد و رنج ولادت، او را مجبور ساخت به درخت خرمایى رو آورد تا خود را به واسطه آن پنهان سازد، خود را به آن درخت رساند و بر آن تکیه زد و در آنجا به خاطر آورد که به ‏زودى مورد آماج تهمتهاى ناروا قرار خواهد گرفت، در آن هنگام آرزو مى ‏کرد اى کاش قبل از این ماجرا مرده بود و یا چیزى پست و بى‏ مقدار بود که ارزش نام بردن نداشت، ولى لطف و عنایت خداوندى به سرعت شامل حال وى شد و صداى جبرئیل را شنید که از نزدیکى او، و محلى پایین‏تر از جایگاه وى، او را مخاطب ساخته و به وى اطمینان داد که خداوند روزى او را برعهده گرفته است و او اگر تنها شاخه درخت خرما را تکان دهد، رطب تازه برایش فرو مى‏ریزد و مى‏تواند با گوارایى میل کند و از جوى آبى که از سمت پایین جایگاهش مى ‏گذرد بنوشد و خیالى آرام و خاطرى آسوده داشته باشد و به او آموخت که اگر به فردى نکوهشگر برخورد و یا کسى درباره مسئله باردارى و چگونگى آن از او پرسید، به او پاسخ ندهد و با اشاره بگوید: نذر کرده ‏ام براى خدا روزه‏اى بگیرم.

هنگامى که عیسى (ع) متولد شد و مادرش او را نزد خویشاوندان خود آورد، براى آنان - که از تقوا و پرهیزکارى و عبادات مریم اطلاع داشتند و چه کسانى که بى ‏اطلاع بودند صحنه ‏اى غیرمنتظره بود- زیرا کارى که او انجام داده بود براى آنان بسیار شگفت‏آور بود و نیز مى‏دانستند مریم دوشیزه بوده و شوهر نکرده است و طبیعى بود که چنین امر ناگهانى فرد را در معرض اتهام قرار دهد و بدیهى است امورى از این قبیل، فرصت اندیشیدن به کسى نمى ‏دهد، به ویژه که دلایل اتهام و قرینه‏هاى ظاهرى دال بر آن موجود باشد. بنابراین، جایى براى شک و تردید باقى نمى ‏گذارد.

آنچه را مریم ‏(س) توانست در قبال این طوفان تهمت و افترا انجام دهد این بود که به سفارش جبرئیل(ع) عمل کرد و روزه گرفت و به فرزند خود که در گهواره آرمیده بود اشاره کرد و از آنها خواست با وى سخن بگویند. آنان ازاین سخن به خشم آمدند؛ زیرا پنداشتند مریم آنها را به تمسخر گرفته است، چون تاکنون سراغ نداشتند کودکى درگهواره سخن بگوید، ولى عیسى(ع) بدان‏ها پاسخ کاملى دال بر پاکدامنى مادرش عنوان کرده گفت: خداوند او را به سخن آورده است و افزود: من بنده خدا هستم و خداى متعال به من انجیل عطا خواهد کرد و مرا به پیامبرى برمى‏ گزیند و وجودم را با برکت کرده و آموزگار صفات خوب و پسندیده قرار داده است و به من دستور داده که تا زنده‏ ام نماز را به پایدارم و زکات بپردازم و سفارشم فرمود به مادرم نیکى و مهربانى کنم، خداى سبحان مرا میان مردم، فردى ستمکار قرار نداد و در اثر گناه شقاوتمندم نساخت و آنگاه که متولد شدم و زمانى که از دنیا مى ‏روم و هنگامى که در قیامت از بین مردگان زنده محشور می شوم، در پناه و امان الهى هستم.

قوم مریم نزد وی آمدند و مریم فرزند خود را حمل مى‏کرد، گفتند: اى مریم، کار بسیارزشتی انجام داده ‏اى. اى خواهر هارون، پدرت مرد بدى نبود و مادرت هم بدکاره نبود، چرا چنین ‏کردى؟ مریم به فرزندش اشاره کرد آنها گفتند: چگونه ما با کودکى که در گهواره است سخن بگوییم! عیسى به سخن آمد و گفت: من بنده خدا هستم، به من کتاب آسمانى عطا کرد و من را هر کجا که باشم مایه برکت گرداند و تا زنده ‏ام من را به نماز و زکات و نیکى به مادرم سفارش فرمود و مرا ستمکار و شقى قرار نداد، درود بر من، آن روزکه متولد شدم و آن روز که از دنیا مى ‏روم و آن روز که زنده محشور می شوم.

در انجیل یوحنا (27:14) به نقل از حضرت مسیح (ع) آمده است: " من هدیه ای نزد شما می گذارم ولی می روم، این هدیه آرامش فکر و دل است، آرامشی که من به شما می دهم، مانند آرامشهای دنیا بی دوام و زود گذار نیست، پس آسوده خاطر باشید و نترسید! فراموش نکنید چه گفتم، گفتم که می روم و زود بازمی گردم. اگر واقعا مرا دوست داشته باشید از این خبر شاد خواهید شد .

آیة الکرسی داروی دردهای روح و جسم


پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمودند: با فضیلت ترین آیه ای كه بر من نازل شد آیة الكرسی است و آیة الكرسی و سوره توحید عظیم تر از همه چیزهایی است كه دون و پست تر از خداست.


امام محمد باقر از امیر المومنین(علیه السلام) روایت فرموده: هنگامی كه آیت الكرسی نازل شد رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود آیه الكرسی آیه ای است كه از گنج عرش نازل شده و زمانی كه این آیه نازل گشت هر بتی كه در جهان بود با صورت به زمین خورد.

در این زمان ابلیس ترسید و به قومش گفت :"امشب حادثه ای بزرگ اتفاق افتاده است باشید تا من عالم را بگردم و خبر بیاورم.

ابلیس عالم را گشت تا به شهر مدینه رسید مردی را دید و از او سوال كرد: " دیشب چه حادثه ای اتفاق افتاد؟"

مرد گفت "رسول خدا فرمود:" آیه ای از گنج های عرش نازل شد كه بت های جهان به خاطر آن آیه همگی با صورت به زمین خوردند. ابلیس بعد از شنیدن حادثه به نزد قومش رفت و حادثه را به آن ها خبر داد.
آیة الكرسی سید آیات قرآن

پیامبر به حضرت علی (علیه السلام) فرمود: " یا علی ! من سید عربم-مكه سید شهر هاست- كوه سینا سید همه كوه هاست- جبرئیل سید همه فرشتگان است – فرزندانت سید جوانان اهل بهشتند- قرآن سید همه كتاب هاست – بقره سید همه سوره های قرآن است – ودر بقره یك آیه است كه آن آیه 50كلمه دارد و هر كلمه 50 بركت دارد و آن آیت الكرسی است.

پاداش كسی كه آیة الكرسی را زیاد می خواند

عبدالله بن عوف گفته است:" شبی خواب دیدم كه قیامت شده است و من را آوردند و حساب من را به آسانی بررسی كردند. آنگاه مرا به بهشت بردند و كاخ های زیادی به من نشان دادند. به من گفتند: درهای این كاخ را بشمار ؛ من هم شمردم 50 درب داشت.

بعد گفتند: خانه هایش را بشمار. دیدم 175 خانه بود. به من گفتند این خانه ها مال توست. آن قدر خوشحال شدم كه از خواب پریدم و خدا را شكر گفتم.

صبح كه شد نزد ابن سیرین رفتم و خواب را برایش تعریف كردم.

او گفت : معلوم است كه تو آیه الكرسی زیاد می خوانی. گفتم : بله ؛ همین طور است. ولی تو از كجا فهمیدی. گفت برای اینكه این آیه 50 كلمه و 175 حرف دارد. من از زیركی حافظه او تعجب كردم. آنگاه به من گفت : هر كه آیه الكرسی را بسیار بخواند سختی های مرگ بر او آسان می شود.


داستان نزول

رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: چون خدای متعال خواست سوره ی حمد و آیه های شهدالله (18 و 19 آل عمران) و قل اللهم (26 - 27 آل عمران) و سوره توحید و آیه الكرسی را به زمین نازل كند همگی به عرش الهی چنگ زدند در حالی كه بین آن ها و خداوند حجابی نبود.

سپس فرمودند : پروردگارا ما را به خانه پر گناه و به سوی كسانی كه عصیان و گناه می كنند می فرستی ؛ در حالی كه ما پاك و مطهر هستیم.

سپس خدای متعال فرمود :" به عزت و جلال خودم سوگند ، هیچ كس شما را بعد از نماز نخواند مگر این كه او را در مرتبه بالای قدس جای دهم كه از نعمت های آن استفاده كنند و در هر روز 70 بار به او با نظر رحكت خود بنگرم و در هر روز 70 حاجت او را برآورم هرچند كه بسیار گناه كرده باشد كه كمترین آن دعاها و حاجت ها و آمرزش گناهان باشد. او را از هر دشمنی پناه می دهم و برای پیروزی بر هر دشمنی یاریش می دهم و مانعی به جز مرگ برای بهشت رفتن او نباشد.( یعنی بعد از مرگ بلافاصله به بهشت می رود)

امان نامه الهی

امام كاظم (علیه السلام) فرمود: از بعضی پدران بزرگوارم شنیدم كه كسی داشت سوره حمد را می خواند پس حضرت فرمود: هم شكر خدا را به جای آورد و هم به پاداش رسید. بعد حضرت شنید كه سوره توحید می خواند فرمود: ایمان آورد و ایمنی به دست آورد و سپس شنید كه سوره قدر می خواند فرمود: راست گفت و آمرزیده شد و بعد شنید كه آیت الكرسی می خواند فرمود: خداوند خالق امان نامه برایش فرو فرستاد.

کاربردهای آیة الکرسی

زیاد شدن علم و حافظه

پیامبر(صلی الله علیه وآله) روایت كرده است كه فرمودند: 5 چیز حافظه را قوی می گرداند خوردن شیرینی ، گوشت نزدیك گردن ، عدس ، نان سرد و خواندن آیت الكرسی .

عالمی گفته است هر كه علم میخواهد بر پنج چیز مواظبت كند: 1- پرهیزكاری در آشكارا و پنهان 2- خواندن آیت الكرسی 3- همیشه با وضو بودن 4- نماز شب خواندن حتی اگر دو ركعت باشد 5- غذا خوردن به منظور نیرو گرفتن نه شكم پر كردن.


آیة الكرسی برای حفظ چشم

بعد از هر نماز دستان را روی چشم بگذارید و بعد از خواندن آیت الكرسی بگویید: "اللهم احفظ حدقتی بحق حدقتی علی بن ابیطالب(علیه السلام)"
سفر و آیة الکرسی

امام صادق (علیه السلام) فرمود: سفر را با دادن صدقه و یا با خواندن آیت الكرسی آغاز كنید، كسی كه در سفر هر شب آیه الكرسی را بخواند هم خودش در سلامت باشد و هم چیزهایی كه همراه اوست.


حاجت و آیة الکرسی

اگر برای كسی كار مهمی پیش آمده باشد و بخواهد كه زود انجام شود باید به جایی خلوت برود كه در آنجا كسی نباشد و خطی دور خود بكشد و رو به قبله با تواضع بنشیند و 70 بار آیه الكرسی را بخواند ، بدون شك در آن روز حاجات او بر آورده شود و این كار تجربه شده است و شكی در آن نیست.

رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: هرگاه برای حاجتت از خانه خود بیرون آمدی آیه الكرسی را بخوان كه حاجتت به خواست خدا برآورده گردد.

امام علی (علیه السلام) فرمودند: هرگاه یكی از شما اراده حاجتی كند پس صبح روز پنج شنبه در طلب آن بیرون رود و در وقت بیرون رفتن آخر سوره آْل عمران(آیه 190تا آخر) و آیة الكرسی و سوره قدر و حمد را بخواند ، زیرا كه در خواندن این ها حوائج دنیا و آخرت برآورده می شود.

در روایتی دیگر آمده است: هر كس آیت الكرسی را در وقت غروب بخواند حاجتش برآورده گردد.
روایاتی دیگر در فواید آیة الکرسی

پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمودند: با فضیلت ترین آیه ای كه بر من نازل شد آیة الكرسی است و آیة الكرسی و سوره توحید عظیم تر از همه چیزهایی است كه دون و پست تر از خداست.

پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمودند: دانش بر تو گوارا باد. سوگند به كسی كه جان محمد در دست اوست این آیه دارای دو زبان و دو لب است كه در عرش الهی تسبیح و تقدیس خدا می گوید.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: در شب معراج دو لوح را دیدم ، كه در یك لوح سوره حمد و در لوح دیگر كل قرآن قرار داشت كه سه نور از آن میدرخشید . پس گفتم ای جبرئیل این نور چیست؟ جبرئیل در جواب گفت: آن سه نور یكی سوره توحید و یكی سوره یاسین و دیگری آیه الكرسی می باشد.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: همانا من از آیه الكرسی برای بالا رفتن درجاتم استفاده می كنم.

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هرگاه سوره حمد و توحید و قدر را با آیه الكرسی بخوانید و بعد از آن برخیزید و رو به قبله حاجات خود را از خدا بخواهید كه حاجاتتان بر آورده خواهد شد زیرا اسم اعظم هستند.

امام علی (علیه السلام) فرمودند: اگر شما از آثار معنوی آیه الكرسی آگاه بودید در هیچ حال خواندن آن را ترك نمی كردید.

امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند: هر كس یك بار آیه الكرسی را بخواند خداوند هزار ناراحتی از ناراحتی های دنیا و هزار سختی آخرت رااز او دور میكند كه كمترین ناراحتی دنیا فقر و كمترین سختی آخرت فشار قبر است.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در خواب به دخترش فاطمه (سلام الله علیها) فرمودند: ترازوی اعمال خویش را با آیه الكرسی سنگین گردان زیرا هركس آن را قرائت نماید آسمان و زمین با فرشتگانش به جنبش و حركت در آیند و خداوند را با صدای بلند به پاكی یاد كنند و او را بزرگ بدارند و تسبیح گویند ، پس از آن تمامی فرشتگان از خداوند میخواهند كه گناه خواننده آیه الكرسی را ببخشد و از خطا و لغزشش در گذرد.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمودند: هركس آیه الكرسی را یك بار بخواند اسم او از دیوان اشقیا و انسان های بد محو می شود.

امام رضا (علیه السلام) به نقل از پیامبر فرمودند: هر كس 100 مرتبه آیه الكرسی را بخواند چنان باشد كه همه عمر خود را عبادت كرده باشد .


آیة الکرسی بعد از نماز

پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمودند: هر كس آیه الكرسی را بعد از نماز بخواند هفت آسمان شكافته گردد و به هم نیاید تا خداوند متعال به سوی خواننده آیت الكرسی نظر رحمت افكند و فرشته ای را بر انگیزد كه از آن زمان تا فردای آن كارهای خوبش را بنویسد و كارهای بدش را محو كند.

رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: یا علی بر تو باد به خواندن آیه الكرسی بعد از هر نماز واجب زیرا بغیر از پیغمبر و صدیق و شهید كسی به خواندن آن بعد از هر نماز محافظت نمیكند و هر كس بعد از هر نماز آیه الكرسی را بخواند مانند كسی باشد كه همراه پیامبران خدا جهاد كرده تا شهید شده است و فرمود: بعد از مرگ بلا فاصله داخل بهشت می شود و به جز انسان صدیق و عابد كسی بر خواندن آیه الكرسی مواظبت نمی كند.

در روایتی از امام باقر آمده است: هر كس آیه الكرسی را بعد از هر نماز بخواند از فقر و بیچارگی در امان شود و رزق او وسعت یابد و خداوند به او از فضل خودش مال زیادی ببخشد.

رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: هر كس آیه الكرسی را بعد از هر نماز واجب بخواند نمازش قبول درگاه حق میگردد و در امان خدا باشد و خداوند او را از بلاها و گناهان نگهدارد.

امام علی (علیه السلام) فرمودند: هرگاه یكی از شما اراده حاجتی كند پس صبح روز پنج شنبه در طلب آن بیرون رود و در وقت بیرون رفتن آخر سوره آْ عمران ( آیه 190تا آخر) و آیه الكرسی و سوره قدر و حمد را بخواند ، زیرا كه در خواندن این ها حوائج دنیا و آخرت برآورده می شود.


منابع :

سایت همکلاسی

سایت حوزه

تبیان 

بسم رب المهدی(عج)

در انتظار دیدنت همه دلها بیقرارند ، ای تک ستاره بهشت ، حسرت به دلمان مگزار …

فرا رسیدن ولادت موعود هستی ، حضرت امام زمان ( عج ) را به همه منتظران تبریک عرض می نماییم

بر منتظرین مژده بده منتظر آمد / از مهد بقا مهدى ثانى عشر آمد

ای منتظران گنج نهان می آید / آرامش جان عاشقان می آید

بر بام سحر طلایه داران ظهور / گفتند که صاحب الزمان می آید . . .

تبلیغات مسجد حجت ابن الحسن(عج)

مبطلات نماز

مسأله 1126

 دوازده چیز است نماز را باطل میكند و آنها را مبطلات میگویند :

 اول آن كه در بین نماز یكی از شرطهای آن از بین برود ، مثلا در بین نماز بفهمد مكانش غصبی است .

 دوم آن كه در بین نماز عمدا یا سهوا یا از روی ناچاری ، چیزی كه وضو یا غسل را باطل میكند پیش آید ، مثلا بول از او بیرون آید ، ولی كسی كه نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری كند ، اگر در بین نماز بول یا غائط از او خارج شود چنانچه بدستوری كه در احكام وضو گفته شد رفتار نماید نمازش باطل نمیشود ، و نیز اگر در بین نماز از زن مستحاضه خون خارج شود ، در صورتی كه بدستور استحاضه رفتار كرده باشد ، نمازش صحیح است .

 مسأله 1127

 كسی كه بیاختیار خوابش برده ، اگر نداند كه در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن ، باید بنابر احتیاط واجب نمازش را دوباره بخواند ، ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شك كند كه خواب در بین نماز بوده یا بعد ، نمازش صحیح است.

 مسأله 1128

 اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شك كند كه بعد از نماز بوده ، یا در بین نماز یادش رفته كه مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است .

 مسأله 1129

 اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شك كند كه در سجده آخر نماز است ، یا در سجده شكر ، باید آن نماز را دوباره بخواند .

 سوم از مبطلات نماز آن است كه مثل بعضی كسانی كه شیعه نیستند دستها را رویهم بگذارد .

 مسأله 1130

 هر گاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد ، اگر چه مثل آنها نباشد ، بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند ، ولی اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا برای كار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را رویهم بگذارد اشكال ندارد .

 چهارم از مبطلات نماز آن است كه بعد از خواندن حمد ، آمین بگوید . ولی اگر اشتباها یا از روی تقیه بگوید ، نمازش باطل نمیشود .

 پنجم از مبطلات نماز آن است كه عمدا یا از روی فراموشی پشت به قبله كند ، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد ، بلكه اگر عمدا بقدری برگردد كه نگویند رو به قبله است ، اگر چه بطرف راست یا چپ نرسد ، نمازش باطل است .

 مسأله 1131

 اگر عمدا همه صورت را بطرف راست یا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است بلكه اگر سهوا هم صورت را به این مقدار برگرداند احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند و لازم نیست كه نماز اول را تمام نماید ، ولی اگر سر را كمی بگرداند عمدا باشد یا اشتباها نمازش باطل نمیشود .

 ششم از مبطلات نماز آن است كه عمدا كلمه‌ای بگوید كه از آن كلمه قصد معنی كند اگر چه معنی هم نداشته باشد ویك حرف هم باشد بلكه اگر قصد هم نكند بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند در صورتی كه دو حرف یا بیشتر باشد ، ولی اگر سهوا بگوید نماز باطل نمیشود .

 مسأله 1132

 اگر كلمه‌ای بگوید كه یك حرف دارد ، چنانچه آن كلمه معنی داشته باشد مثل ( ق ) كه در زبان عرب به معنای این است كه نگهداری كن ، چنانچه معنی آن را بداند و قصد آنرا نماید ، نمازش باطل میشود ، بلكه اگر قصد معنای آن را نكند ولی ملتفت معنای آن باشد احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند.

 مسأله 1133

 سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشیدن در نماز اشكال ندارد ، ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها كه دو حرف است ، اگر عمدی باشد نماز را باطل میكند .

 مسأله 1134

 اگر كلمه‌ای را به قصد ذكر بگوید مثلا به قصد ذكر بگوید : ( الله اكبر ) ودر موقع گفتن آن ، صدا را بلند كند كه چیزی را به دیگری بفهماند اشكال ندارد ولی چنانچه به قصد این كه چیزی به كسی بفهماند بگوید ، اگر چه قصد ذكر هم داشته باشد ، نماز باطل میشود .

 مسأله 1135

 خواندن قرآن در نماز ، غیر از چهار سوره‌ای كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نیز دعا كردن در نماز اشكال ندارد اگر چه به فارسی یا زبان دیگر باشد .

 مسأله 1136

 اگر چیزی از حمد و سوره و ذكرهای نماز را عمدا یا احتیاطا چند مرتبه بگوید اشكال ندارد .

 مسأله 1137

 در حال نماز ، انسان نباید به دیگری سلام كند واگر دیگری به او سلام كند ، باید طوری جواب دهد كه سلام مقدم باشد مثلا بگوید ( السلام علیكم ) یا ( سلام علیكم ) و نباید ( علیكم السلام ) بگوید .

 مسأله 1138

 انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید ، واگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد ، كه اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نیست .

 مسأله 1139

 باید جواب سلام را طوری بگوید كه سلام كننده بشنود ، ولی اگر سلام كننده كر باشد ، چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد كافی است .

 مسأله 1140

 نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد دعا .

 مسأله 1141

 اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ممیز یعنی بچه‌ای كه خوب و بد را میفهمد به نمازگزار سلام كند ، نمازگزار باید جواب او را بدهد .

 مسأله 1142

 اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصیت كرده ولی نمازش صحیح است .

 مسأله 1143

 اگر كسی به نمازگزار غلط سلام كند ، بطوری كه سلام حساب نشود ، جواب او واجب نیست .

 مسأله 1144

 جواب سلام كسی كه از روی مسخره یا شوخی سلام میكند واجب نیست ، واحتیاط واجب آن است كه در جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان بگوید سلام یا فقط علیك .

 مسأله 1145

 اگر كسی به عده‌ای سلام كند ، جواب سلام او بر همه آنان واجب است ، ولی اگر یكی از آنان جواب دهد كافی است .

 مسأله 1146

 اگر كسی به عده‌ای سلام كند وكسی كه سلام كننده قصد سلام دادن به او را نداشته جواب دهد ، باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است .

 مسأله 1147

 اگر به عده‌ای سلام كند و كسی كه بین آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته یا نه ، نباید جواب بدهد ، و همچنین است اگر بداند كه قصد او را هم‌داشته ولی دیگری جواب سلام را بدهد . اما اگر بداند كه قصد او را هم داشته و دیگری جواب ندهد ، باید جواب او را بگوید .

 مسأله 1148

 سلام كردن مستحب است و خیلی سفارش شده است كه سواره به پیاده وایستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند .

 مسأله 1149

 اگر دو نفر با هم به یكدیگر سلام كنند ، بر هر یك واجب است جواب سلام دیگری را بدهد .

 مسأله 1150

 در غیر نماز ، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید مثلا اگر كسی گفت سلام علیكم در جواب بگوید سلام علیكم و رحمه الله .

 هفتم از مبطلات نماز خنده با صدا و ترجیع و بنابر احتیاط واجب خنده با صدا اگر چه ترجیع نداشته باشد وعمدی است وچنانچه سهوا با صدا بخندد یا لبخند بزند نمازش باطل نمیشود .

 مسأله 1151

 اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر كند ، مثلا رنگش سرخ شود ، چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود ، باید نمازش را دوباره بخواند .

 هشتم از مبطلات نماز آن است كه برای كار دنیا عمدا با صدا گریه كند ، ولی اگر برای كار دنیا بی صدا گریه كند اشكال ندارد ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه كند ، آهسته باشد یا بلند اشكال ندارد ، بلكه از بهترین اعمال است .

 نهم از مبطلات نماز كاری است كه صورت نماز را به هم بزند مثلا دست زدن و به هوا پریدن و مانند

 اینها كم باشد یا زیاد عمدا باشد یا از روی فراموشی . ولی كاری كه صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره كردن به دست اشكال ندارد .

 مسأله 1152

 اگر در بین نماز به قدری ساكت بماند كه نگویند نماز میخواند نمازش باطل میشود .

 مسأله 1153

 اگر در بین نماز كاری انجام دهد یا مدتی ساكت شود وشك كند كه نماز به هم خورده یا نه ، نمازش صحیح است .

 دهم از مبطلات نماز ، خوردن و آشامیدن است ، اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد كه نگویند نماز میخواند .

 مسأله 1154

 احتیاط واجب آن است كه در نماز هیچ چیز نخورد و نیاشامد چه موالات نماز بهم بخورد یا نخورد و چه بگویند نماز میخواند یا نگویند .

 مسأله 1155

 اگر در بین نماز ، غذائی را كه لای دندانها مانده فرو ببرد ، نمازش باطل نمیشود . واگر قند یا شكر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود نمازش اشكال پیدا میكند .

 یازدهم از مبطلات نماز شك در ركعتهای نماز دو ركعتی یا سه ركعتی یا در دو ركعت اول نمازهای چهار ركعتی است .

 دوازدهم از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمدا یا سهوا كم یا زیاد كند ، یا چیزی را كه ركن نیست عمدا كم یا زیاد نماید .

 مسأله 1156

 اگر بعد از نماز شك كند كه در بین نماز كاری كه نماز را باطل میكند انجام داده یا نه نمازش صحیح است.

نمازهائی كه باید بترتیب خوانده شود

مسأله 755

 انسان باید نماز عصر را بعد از نماز ظهر و نماز عشا را بعد از نماز مغرب بخواند و اگر عمدا نماز عصر را پیش از نماز ظهر و نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند باطل است .

 مسأله 756

 اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید كه نماز ظهر را خوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز عصر برگرداند بلكه باید نماز را بشكند و نماز عصر را بخواند و همینطور است در نماز مغرب و عشا .

 مسأله 757

 اگر در بین نماز عصر یقین كند كه نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند و داخل ركن شود و بعد یادش بیاید كه نماز ظهر را خوانده بوده ، نمازش باطل است وباید نماز عصر را بخواند ، ولی اگر پیش از داخل شدن در ركن یادش بیاید باید نیت را به نماز عصر برگرداند و آنچه به نیت ظهر خوانده دوباره به نیت عصر بخواند و نمازش صحیح است .

 مسأله 758

 اگر در بین نماز عصر شك كند كه نماز ظهر را خوانده یا نه ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند . ولی اگر وقت بقدری كم است كه بعد از تمام شدن نماز ، مغرب میشود باید به نیت نماز عصر ، نماز را تمام كند و نماز ظهرش قضا ندارد.

 مسأله 759

 اگر در نماز عشا ، پیش از ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده یا نه ، چنانچه وقت به قدری كم است كه بعد از تمام شدن نماز ، نصف شب میشود ، باید به نیت عشا نماز را تمام كند ، واگر بیشتر وقت دارد ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را سه ركعتی تمام كند ، بعد نماز عشا را بخواند .

 مسأله 760

 اگر در نماز عشا بعد از رسیدن به ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده یا نه ، باید نماز را تمام كند ، بعد نماز مغرب را بخواند ، ولی اگر این شك در وقت مخصوص به نماز عشا باشد خواندن نماز مغرب لازم نیست .

 مسأله 761

 اگر انسان نمازی را كه خوانده احتیاطا دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید ، نمازی را كه باید پیش از آن بخواند نخوانده است ، نمیتواند نیت را به آن نماز برگرداند ، مثلا موقعی كه نماز عصر را احتیاطا میخواند ، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز ظهر برگرداند .

 مسأله 762

 برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست .

 مسأله 763

 اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد ، انسان میتواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیت ، به نماز قضا ممكن باشد ، مثلا اگر مشغول نماز ظهر است ، در صورتی میتواند نیت را به قضای صبح برگرداند كه داخل ركعت سوم نشده باشد.

 سيماى سوره حمد
سوره ى حمد كه نام ديگرش ((فاتحة الكتاب )) است ، هفت آيه دارد(1) وتنها سوره اى است كه بر هر مسلمانى واجب است حدّاقل روزانه ده بار آن را در نمازهاى شبانه روزى بخواند وگرنه نماز او باطل است . ( لاصلاة الاّ بفاتحة الكتاب )(2)
بنا به روايت جابربن عبداللّه انصارى از رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله : اين سوره بهترين سوره هاى قرآن است . و به نقل ابن عباس ؛ سوره ى حمد اساس قرآن است . در حديث نيز آمده است : اگر هفتاد مرتبه اين سوره را بر مرده خوانديد و زنده شد، تعجّب نكنيد.(3)
از نامگذارى اين سوره به ((فاتحة الكتاب ))، معلوم مى شود كه تمام آيات قرآن در زمان رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله جمع آورى شده و به صورت كتاب در آمده است و به امر ايشان اين سوره در آغاز و شروع كتاب (قرآن ) قرار گرفته است .
همچنين در حديث ثقلين مى خوانيم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: (( انّى تارك فيكم الثقلَين كتاب اللّه و عترتى ))(4) من دو چيز گرانبها در ميان شما مى گذارم ، كتاب خدا و خاندانم . از اين حديث نيز معلوم مى شود كه آيات الهى در زمان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به صورت ((كتاب اللّه )) جمع آورى شده و به همين نام در ميان مسلمانان معروف و مشهور بوده است .
آيات سوره ى مباركه فاتحه ، اشاراتى در باره ى خداوند و صفات او، مساءله معاد، شناخت و درخواست رهروى در راه حقّ و قبول حاكميت و ربوبيّت خداوند دارد. همچنين به ادامه ى راه اولياى خدا، ابراز علاقه واز گمراهان و غضب شدگان اعلام بيزارى و انزجار شده است .
سوره ى حمد همانند خود قرآن مايه ى شفاست ، هم شفاى دردهاى جسمانى و هم شفاى بيمارى هاى روحى .(5)
درسهاى تربيتى سوره ى حمد
قبل از تفسسير سوره حمد سيمايى از درسهاى اين سوره را ترسيم نموده و در صفحات بعد به شرح آن مى پردازيم ؛
1 انسان در تلاوت سوره ى حمد با ( بسم اللّه ) از غير خدا قطع اميد مى كند.
2 با ( ربّ العالمين ) و ( مالك يوم الدين ) احساس ‍ مى كند كه مربوب و مملوك است و خودخواهى و غرور را كنار مى گذارد.
3 با كلمه ( عالمين ) ميان خود و تمام هستى ارتباط برقرار مى كند.
4 با ( الرّحمن الرّحيم ) خود را در سايه لطف او مى داند.
5 با ( مالك يوم الدين ) غفلتش از آينده زدوده مى شود.
6 با گفتن ( ايّاك نعبد ) ريا و شهرت طلبى را زايل مى كند.
7 با ( ايّاك نستعين ) از ابرقدرت ها نمى هراسد.
8 از ( انعمت ) مى فهمد كه نعمت ها به دست اوست .
9 با ( اهدنا ) رهسپارى در راه حقّ و طريق مستقيم را درخواست مى كند.
10 در ( صراط الّذين انعمت عليهم ) همبستگى خود را با پيروان حقّ اعلام مى كند.
11 با ( غير المغضوب عليهم ) و ( لا الضّالّين ) بيزارى و برائت از باطل و اهل باطل را ابراز مى دارد.
تفسير آيه : (1) بِسْمِ اللّه الْرَّحْمَنِ الْرَّحِيمِ
ترجمه آيه :
به نام خداوند بخشنده ى مهربان
نكته ها: O در ميان اقوام و ملل مختلف ، رسم است كه كارهاى مهم و با ارزش را به نام بزرگى از بزرگان خويش كه مورد احترام و علاقه ى آنهاست ، شروع مى كنند تا آن كار ميمون و مبارك گردد و به انجام رسد. البتّه آنان بر اساس ‍ اعتقادات صحيح يا فاسد خويش عمل مى كنند. گاهى به نام بت ها وطاغوت ها وگاهى با نام خدا و به دست اولياى خدا، كار را شروع مى كنند. چنانكه در جنگ خندق ، اوّلين كلنگ را رسول خداصلّى اللّه عليه و آله بر زمين زد.(6)
O در ميان اقوام و ملل مختلف ، رسم است كه كارهاى مهم و با ارزش را به نام بزرگى از بزرگان خويش كه مورد احترام و علاقه ى آنهاست ، شروع مى كنند تا آن كار ميمون و مبارك گردد و به انجام رسد. البتّه آنان بر اساس ‍ اعتقادات صحيح يا فاسد خويش عمل مى كنند. گاهى به نام بت ها وطاغوت ها وگاهى با نام خدا و به دست اولياى خدا، كار را شروع مى كنند. چنانكه در جنگ خندق ، اوّلين كلنگ را رسول خداصلّى اللّه عليه و آله بر زمين زد.(6)
( بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ) سر آغاز كتاب الهى است . ( بسم ا للّه ) نه تنها در ابتداى قرآن ، بلكه در آغاز تمام كتاب هاى آسمانى بوده است . در سر لوحه ى كار و عمل همه ى انبيا ( بسم ا للّه ) قرار داشت . وقتى كشتى حضرت نوح در ميان امواج طوفان به راه افتاد، نوح عليه السّلام به ياران خود گفت : سوار شويد كه ( بسم اللّه مجريها و مرسيها)(7) يعنى حركت و توقّف اين كشتى با نام خداست . حضرت سليمان عليه السّلام نيز وقتى ملكه سبا را به ايمان فراخواند، دعوتنامه خود را با جمله ى ( بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ) (8) آغاز نمود.
O حضرت على عليه السّلام فرمود: (( بسم اللّه )) ، مايه بركت كارها و ترك آن موجب نافرجامى است . همچنين آن حضرت به شخصى كه جمله ى (( بسم ا للّه )) را مى نوشت ، فرمود: ((جَوِّدها)) آنرا نيكو بنويس .(9)
O بر زبان آوردن ( بسم اللّه ) در شروع هر كارى سفارش شده است ؛ در خوردن و خوابيدن ونوشتن ، سوارشدن بر مركب ومسافرت وبسيارى كارهاى ديگر. حتّى اگر حيوانى بدون نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است و اين رمز آن است كه خوراك انسان هاى هدف دار و موحّد نيز بايد جهت الهى داشته باشد.
در حديث مى خوانيم : (( بسم اللّه )) را فراموش نكن ، حتّى در نوشتن يك بيت شعر. و رواياتى در پاداش كسى كه اوّلين بار (( بسم اللّه )) را به كودك ياد بدهد، وارد شده است .(10)
سؤ ال : چرا در شروع هر كارى ( بسم اللّه ) سفارش شده است ؟
پاسخ :( بسم اللّه ) آرم ونشانه ى مسلمانى است وبايد همه كارهاى او رنگ الهى داشته باشد. همانگونه كه محصولات و كالاهاى ساخت يك كارخانه ، آرم و علامت آن كارخانه را دارد؛ خواه به صورت جزيى باشد يا كلّى . مثلا يك كارخانه چينى سازى ، علامت خود را روى تمام ظروف مى زند، خواه ظرف هاى بزرگ باشد يا ظرف هاى كوچك . يا اينكه پرچم هر كشورى هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان هاى آن كشور است و هم بر فراز كشتى هاى آن كشور در درياها، و هم بر روى ميز ادارى كارمندان .
سؤ ال : آيا ( بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ) آيه اى مستقل است ؟
پاسخ :به اعتقاد اهل بيت رسول اللّه عليهم السّلام كه صد سال سابقه بر ساير رهبران فقهى مذاهب دارند و در راه خدا به شهادت رسيده و در قرآن نيز عصمت و پاكى آنها به صراحت بيان شده است ، آيه ( بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ) آيه اى مستقل و جزء قرآن است . فخر رازى در تفسير خويش ‍ شانزده دليل آورده كه (( بسم اللّه )) جزء سوره است . آلوسى نيز همين اعتقاد را دارد. در مسند احمد نيز (( بسم اللّه )) جزء سوره شمرده شده است .(11) برخى از افراد كه بسم اللّه را جزء سوره ندانسته و يا در نماز آن را ترك كرده اند، مورد اعتراض واقع شده اند. در مستدرك حاكم آمده است : روزى معاويه در نماز بسم اللّه نگفت ، مردم به او اعتراض نمودند كه ((اءسرقت اءم نَيستَ))، آيه را دزديدى يا فراموش كردى ؟!(12)
امامان معصوم عليهم السّلام اصرار داشتند كه در نماز، بسم اللّه را بلند بگويند. امام باقرعليه السّلام در مورد كسانى كه (( بسم اللّه )) را در نماز نمى خواندند و يا جزء سوره نمى شمردند، مى فرمود: ( سَرقوا اكرم آية )(13)للّه بهترين آيه قرآن را به سرقت بردند. در سنن بيهقى در ضمن حديثى آمده است : چرا بعضى (( بسم اللّه )) را جزء سوره قرار نداده اند!(14)
شهيد مطهّرى قدّس سرّه در تفسير سوره حمد، ابن عباس ، عاصم ، كسايى ، ابن عمر، ابن زبير، عطاء، طاووس ، فخررازى وسيوطى را از جمله كسانى معرّفى مى كند كه بسم اللّه را جزء سوره مى دانستند.
در تفسير قرطبى از امام صادق عليه السّلام نقل شده است : (( بسم اللّه )) تاج سوره هاست . تنها در آغاز سوره برائت (سوره توبه ) بسم اللّه نيامده و اين به فرموده حضرت على عليه السّلام به خاطر آن است كه (( بسم اللّه )) كلمه امان و رحمت است ، واعلام برائت از كفّار و مشركين ، با اظهار محبّت ورحمت سازگار نيست .(15)
سيماى (بسم اللّه )
1 ( بسم اللّه ) نشانگر رنگ وصبغه ى الهى وبيانگر جهت گيرى توحيدى ماست .(16)
2 ( بسم اللّه ) رمز توحيد است وذكر نام ديگران به جاى آن رمز كفر، و قرين كردن نام خدا بانام ديگران ، نشانه ى شرك . نه در كنار نام خدا، نام ديگرى را ببريم ونه به جاى نام او.(17)
3 ( بسم اللّه ) رمز بقا ودوام است . زيرا هرچه رنگ خدايى نداشته باشد، فانى است .(18)
4 ( بسم اللّه ) رمز عشق به خدا وتوكّل به اوست . به كسى كه رحمن و رحيم است عشق مى ورزيم و كارمان را با توكّل به او آغاز مى كنيم ، كه بردن نام او سبب جلب رحمت است .
5 ( بسم اللّه ) رمز خروج از تكبّر و اظهار عجز به درگاه الهى است .
6 ( بسم اللّه ) گام اوّل در مسير بندگى و عبوديّت است .
7 ( بسم اللّه ) مايه ى فرار شيطان است . كسى كه خدا را همراه داشت ، شيطان در او مؤ ثّر نمى افتد.
8 ( بسم اللّه ) عامل قداست يافتن كارها و بيمه كردن آنهاست .
9 ( بسم اللّه ) ذكر خداست ، يعنى كه خدايا من تو را فراموش نكرده ام .
10 ( بسم اللّه ) بيانگر انگيزه ماست ، يعنى خدايا هدفم تو هستى نه مردم ، نه طاغوت ها ونه جلوه ها و نه هوس ها.
11 امام رضاعليه السّلام فرمود: (( بسم اللّه )) به اسم اعظم الهى ، از سياهى چشم به سفيدى آن نزديك تر است .(19)
پيام ها:
1 ( بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ) در آغاز سوره ، رمز آن است كه مطالب سوره ، از مبداء حقّ و مظهر رحمت نازل شده است .
2 ( بسم اللّه الرّحمن الرّحيم ) در آغاز كتاب ، يعنى هدايت تنها با استعانت از او محقّق مى شود.(20)
3 ( بسم ا للّه ) كلامى كه سخن خدا با مردم وسخن مردم با خدا، با آن شروع مى شود.
4 رحمت الهى همچون ذات او ابدى و هميشگى است . ( اللّه الرّحمن الرّحيم )
5 بيان رحمت الهى در قالب هاى گوناگون ، نشانه ى اصرار بر رحمت است . (هم قالب ((رحمن ))، هم قالب ((رحيم ))) ( الرّحمن الرّحيم )
6 شايد آوردن كلمه رحمن و رحيم در آغاز كتاب ، نشانه اين باشد كه قرآن جلوه اى از رحمت الهى است ، همانگونه كه اصل آفرينش و بعثت جلوه لطف ورحمت اوست . ( الرّحمن الرّحيم )
تفسير آيه : (2) الْحَمْدُِللّهِ رَبِّ الْعَلَمِينَ
ترجمه آيه :
سپاس و ستايش مخصوص خداوندى است كه پروردگار جهانيان است .
نكته ها: O ((
O (( ربّ)) به كسى گفته مى شود كه هم مالك وصاحب چيزى است و هم در رشدو پرورش آن نقش دارد. خداوند هم صاحب حقيقى عالم است و هم مدبّر و پروردگار آن . پس همه هستى حركت تكاملى دارد و در مسيرى كه خداوند معيّن كرده ، هدايت مى شود.
O علاوه بر سوره حمد، چهار سوره ى انعام ، كهف ، سباء وفاطر نيز با جمله (للّه للّه الحمد للّه ) آغاز گرديده ، ولى فقط در سوره حمد بعد از آن ( ربّ العالمين ) آمده است .
O مفهوم حمد، تركيبى از مفهوم مدح و شكر است . انسان در برابر جمال و كمال و زيبايى ، زبان به ستايش ‍ و در برابر نعمت و خدمت واحسان ديگران ، زبان به تشكّر مى گشايد. خداوند متعال به خاطر كمال و جمالش ، شايسته ى ستايش وبه خاطر احسان ها و نعمت هايش ، لايق شكرگزارى است .
O ( الحمد للّه ) بهترين نوع تشكّر از خداوند است . هر كس در هرجا، با هر زبانى ، هرگونه ستايشى از هر كمال و زيبايى دارد، در حقيقت سرچشمه ى آن را ستايش مى كند. البتّه حمد خداوند منافات با سپاسگزارى از مخلوق ندارد، به شرط آنكه به امر خدا و در خط و مسير او باشد.
O خداوند مسير رشد و تربيت همه را تعيين نموده است : ( ربّنا الّذى اعطى كل شيى ء خلقه ثمّ هدى )(21) پرودگار ما همه ى موجودات را نعمت وجود بخشيده و سپس به راه كمالش هدايت نموده است . او به زنبور عسل ياد داده كه از چه گياهى بمكد و به مورچه آموخته است كه چگونه قوت زمستانى خود را ذخيره كند و بدن انسان را چنان آفريده كه هر گاه كمبود خون پيدا كرد، خون سازى نمايد. چنين خداوندى ، شايسته حمد وسپاسگزارى است .
O خداوند، پروردگار همه ى آفريده هاست . ( و هو ربّ كلّ شى )(22) آنچه در آسمان ها و زمين و ميان آنهاست ، پروردگارشان اوست . ( ربّ السّموات والارض و مابينهما )(23) حضرت على عليه السّلام مى فرمايد: (( من الجمادات والحيوانات )) يعنى او پروردگار جاندار و بى جان است . ( له الخلق والامر تبارك اللّه ربّ العالمين ) هم آفرينش از اوست و هم اداره ى آن ، و او پرورش دهنده ى همه است .
O مراد از ( عالَمين ) يا فقط انسان ها هستند، مانند آيه 70 سوره حجر كه قوم لوط به حضرت لوط گفتند: (اءوَ لم ننهك عن العالمين ) آيا ما تو را از ملاقات با مردم نهى نكرديم ؟ و يا مراد همه ى عوالم هستى است . ((عالَم )) به معناى مخلوقات و ((عالَمين )) به معناى تمام مخلوقات نيز استعمال شده است . از اين آيه فهميده مى شود كه تمام هستى يك پروردگار دارد كه اوست و آنچه در جاهليت و در ميان بعضى از ملّت ها اعتقاد داشتند كه براى هر نوع از پديده ها خدايى است و آن را مدّبر و ربّ النوع آن مى پنداشتند، باطل است .
پيام ها:
1 همه ستايش ها براى اوست . (الحمدللّه )(24)
2 خداوند در تربيت و رشد هستى اجبارى ندارد. زيرا حمد براى كارهاى غير اجبارى است . (الحمدللّه )
3 همه هستى زيباست و تدبير همه هستى نيكوست . زيرا حمد براى زيبايى و نيكويى است . (الحمدللّه )
4 دليل ستايش ما، پروردگارى اوست . (الحمدللّه ربّ العالمين )
5 رابطه ى خداوند با مخلوقات ، رابطه ى دائمى و تنگاتنگ است . (ربّ العالمين ) (نقاش و بنّا هنر خود را عرضه مى كند و مى رود، ولى مربّى بايد هر لحظه نظارت داشته باشد.)
6 همه ى هستى ، تحت تربيت خداوند يكتاست . (ربّ العالمين )
7 امكان رشد و تربيت ، در همه ى موجودات وجود دارد. (ربّ العالمين )
8 خداوند هم انسان ها را با راهنمايى انبيا تربيت مى كند، (تربيت تشريعى ) و هم جمادات ونباتات وحيوانات را رشد وپرورش مى دهد. (تربيت تكوينى ) (ربّ العالمين )
9 مؤ منان در آغاز كتاب (قرآن ) با نيايش به درگاه خداوند متعال ، (الحمدللّه ربّ العالمين ) مى گويند و در پايان كار در بهشت نيز، همان شعار را مى دهند كه (آخر دعويهم اءن الحمدللّه ربّ العالمين )(25)
تفسير آيه : (3) الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
ترجمه آيه :
(خدايى كه ) بخشنده و مهربان است .
نكته ها: O كلمه ((
O كلمه ((رحمن )) به معناى مبالغه و شدّت در رحمت و گستردگى آن است . از كاربرد دو صفت ((رحمن )) و ((رحيم )) در قرآن ، استفاده مى شود كه رحمانيّت درباره همه ى مخلوقات ورحيم بودن ، مربوط به انسان وموجودات مكلّف است .
O خداوند رحمت را برخود واجب كرده است ، (كتب ربّكم على نفسه الرّحمة )(26) و رحمت او بر همه چيز سايه گسترده است ، (و رحمتى وسعت كلّ شيى ء)(27) همچنين پيامبر و كتاب او مايه رحمتند، (رحمةً للعالمين )(28) آفرينش ‍ وپرورش او براساس رحمت است و اگر عقوبت نيز مى دهد از روى لطف است . بخشيدن گناهان و قبول توبه ى بندگان و عيب پوشى از آنان و دادن فرصت براى جبران اشتباهات ، همه مظاهر رحمت و مهربانى اوست .
پيام ها:
1 تدبير وتربيت الهى ، همراه محبّت و رحمت است . (در كنار كلمه ((ربّ))، كلمه ((رحمن )) آمده است .) (ربّ العالمين الرحمن الرحيم )
2 همچنان كه تعليم نيازمند رحم و مهربانى است ، (الرّحمن علّم القرآن )(29) تربيت و تزكيه نيز بايد بر اساس رحم و مهربانى باشد. (ربّ العالمين الرّحمن الرّحيم )
3 رحمانيّت خداوند، دليل بر ستايش اوست . (الحمدللّه ... الرّحمن الرّحيم )

تفسير آيه : (4) مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ
ترجمه آيه :
(خدايى كه ) مالك روز جزاست .
نكته ها: O مالكيّت خداوند، حقيقى است و شامل احاطه و سلطنت است ، ولى مالكيّت هاى اعتبارى ، از سلطه ى مالك خارج مى شود و تحت سلطه ى واقعى او نيست . (مالك يوم الدين )
O مالكيّت خداوند، حقيقى است و شامل احاطه و سلطنت است ، ولى مالكيّت هاى اعتبارى ، از سلطه ى مالك خارج مى شود و تحت سلطه ى واقعى او نيست . (مالك يوم الدين )
O با آنكه خداوند مالك حقيقى همه چيز در همه وقت است ، ولى مالكيّت او در روز قيامت و معاد جلوه ى ديگرى دارد؛
# در آن روز تمام واسطه ها واسباب قطع مى شوند. (تقطّعت بهم الاسباب )(30)
# نسبت ها و خويشاوندى ها از بين مى رود. (فلا انساب بينهم )(31)
# مال و ثروت و فرزندان ، ثمرى ندارند. (لا ينفع مال و لا بنون )(32)
# بستگان و نزديكان نيز فايده اى نمى رسانند. (لن تنفعكم ارحامكم )(33)
# نه زبان ، اجازه عذر تراشى دارد و نه فكر، فرصت تدبير. تنها راه چاره لطف خداوند است كه صاحب اختيار آن روز است .
O لفظ ((دين )) در معانى گوناگون به كار رفته است :
الف : مجموعه ى قوانين آسمانى . (إ نّ الدّين عنداللّه الاسلام )(34)
ب : عمل و اطاعت . (للّه الدّين الخالص )(35)
ج : حساب و جزا. (مالك يوم الدّين )
O ((يوم الدّين )) در قرآن به معناى روز قيامت است كه روز كيفر و پاداش مى باشد. (يسئلون ايّان يوم الدّين )(36) مى پرسند روز قيامت چه وقت است ؟ قرآن در مقام معرّفى اين روز، چنين مى فرمايد: (ثم ما ادريك ما يوم الدّين . يوم لا تملك نفس شيئا و الامر يومئذ للّه )(37) (اى پيامبر!) نمى دانى روز دين چه روزى است ؟ روزى كه هيچ كس براى كسى كارآيى ندارد وآن روز تنها حكم و فرمان با خداست .
O (مالك يوم الدّين ) نوعى انذار و هشدار است ، ولى با قرار گرفتن در كنار آيه ى (الرّحمن الرّحيم ) معلوم مى شود كه بشارت و انذار بايد در كنار هم باشند. نظير آيه شريفه ديگر كه مى فرمايد: (نبّى ء عبادى انّى اءنا الغفور الرّحيم . و اءنّ عذابى هو العذاب الاليم )(38) به بندگانم خبر ده كه من بسيار مهربان و آمرزنده ام ، ولى عذاب و مجازات من نيز دردناك است . همچنين در آيه ديگر خود را چنين معرّفى مى كند: (قابل التَّوب شديد العقاب )(39) خداوند پذيرنده ى توبه مردمان وعقوبت كننده ى شديد گناهكاران است .
O در اوّلين سوره ى قرآن ، مالكيتَ خداوند عنوان شده است ، (مالكِ يوم الدّين ) و در آخرين سوره ، مَلِكيت او. (ملك النّاس )
پيام ها:
1 خداوند متعال ، از جهات مختلف قابل عبادت است و ما بايد حمد و سپاس او را به جا آوريم . به خاطر كمال ذات و صفات او كه (اللّه ) است ، به خاطر احسان و تربيت او كه (ربّ العالمين ) است و به خاطر اميد و انتظار رحم و لطف او كه (الرّحمن الرّحيم ) است و به خاطر قدرت و هيبت او كه (مالك يوم الدّين ) است .
2 قيامت ، پرتوى از ربوبيّت اوست . (ربّ العالمين ... مالك يوم الدين )
3 قيامت ، جلوه اى از رحمت خداوند است . (الرّحمن الرّحيم مالك يوم الدين )
تفسير آيه : (5) إِيّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
ترجمه آيه :
(خدايا) تنها ترا مى پرستيم و تنها از تو يارى مى جوئيم .
نكته ها: O انسان بايد به حكم عقل ، بندگى خداوند را بپذيرد. ما انسان ها عاشق كمال هستيم و نيازمند رشد و تربيت ، و خداوند نيز جامع تمام كمالات و ربّ همه ى هستى است . اگر به مهر و محبّت نيازمنديم او رحمان و رحيم است و اگر از آينده دور نگرانيم ، او صاحب اختيار و مالك آن روز است . پس چرا به سوى ديگران برويم ؟! عقل حكم مى كند كه تنها بايد او را پرستيد و از او كمك خواست . نه بنده هوى و هوس خود بود و نه بنده زر و زور ديگران .
O انسان بايد به حكم عقل ، بندگى خداوند را بپذيرد. ما انسان ها عاشق كمال هستيم و نيازمند رشد و تربيت ، و خداوند نيز جامع تمام كمالات و ربّ همه ى هستى است . اگر به مهر و محبّت نيازمنديم او رحمان و رحيم است و اگر از آينده دور نگرانيم ، او صاحب اختيار و مالك آن روز است . پس چرا به سوى ديگران برويم ؟! عقل حكم مى كند كه تنها بايد او را پرستيد و از او كمك خواست . نه بنده هوى و هوس خود بود و نه بنده زر و زور ديگران .
O در نماز، گويا شخص نمازگزار به نمايندگى از تمام خداپرستان مى گويد: خدايا نه فقط من كه همه ى ما بنده توايم ، ونه تنها من كه همه ى ما محتاج و نيازمند لطف توايم .
O خدايا! من كسى جز تو را ندارم (ايّاك ) ولى تو غير مرا فراوان دارى و همه هستى عبد و بنده ى تو هستند. (ان كلّ من فى السموات و الارض الاّ اتى الرّحمن عبدا)(40) در آسمان ها و زمين هيچ چيزى نيست مگر اين كه بنده و فرمان بردار تو هستند.
O جمله (نعبد) هم اشاره به اين دارد كه نماز به جماعت خوانده شود و هم بيانگر اين است كه مسلمانان همگى برادر و در يك خط هستند.
O مراحل پرواز معنوى ، عبارت است از: ثنا، ارتباط و سپس دعا. بنابراين اوّل سوره ى حمد ثناست ، آيه ى (ايّاك نعبد) ارتباط و آيات بعد، دعا مى باشد.
O چون گفتگو با محبوب واقعى شيرين است ، لذا كلمه (ايّاك ) تكرار شد.
پيام ها:
1 ابتدا بايد بندگى خدا كرد، آنگاه از او حاجت خواست . (نعبد، نستعين )
2 بندگى ، تنها در برابر خداوند رواست نه ديگران . (ايّاك )
3 قوانين حاكم بر طبيعت محترم است ، ولى اراده ى خداوند حاكم وقوانينِ طبيعى ، محكوم هستند.(41) لذا فقط از او كمك مى خواهيم . (ايّاك نستعين )
4 گر چه عبادت از ماست ، ولى در عبادت كردن نيز نيازمند كمك او هستيم . (ايّاك نعبد و ايّاك نستعين )(42)
5 چون خداوند بيشترين لطف را بر ما كرده ، ما بهترين تذلّل را به درگاهش مى بريم . (الرّحمن الرّحيم ايّاك نعبد)
6 (ايّاك نعبد و ايّاك نستعين ) يعنى نه جبر است و نه تفويض . چون مى گوييم : (نعبد) پس داراى اختيار هستيم و نه مجبور. وچون مى گوييم : (نستعين ) پس نياز به او داريم و امور به ما تفويض نشده است .
7 عبادت ، مقدمّه و وسيله ى استمداد است . ابتدا عبادت آمده آنگاه استمداد. (ايّاك نعبد و ايّاك نستعين )
8 شناخت خداوند و صفات او، مقدمّه دست يابى به توحيد و يكتاپرستى است . (ربّ العالمين ، الرّحمن الرّحيم ، مالك يوم الدّين ، ايّاك نعبد)
9 از آداب دعا و پرستش اين است كه انسان خودرا مطرح نكند و خود را در حضور خداوند احساس كند. (ايّاك نعبد...)
10 توجّه به معاد، يكى از انگيزه هاى عبادت است . (مالك يوم الدّين ايّاك نعبد)
تفسير آيه : (6) اهْدِنَا الصِّرَ طَ الْمُستَقِيمَ
ترجمه آيه :
(خداوندا!) ما را به راه راست هدايت فرما.
نكته ها: O در قرآن مجيد دو نوع هدايت مطرح شده است :
O در قرآن مجيد دو نوع هدايت مطرح شده است :
الف : هدايت تكوينى ، نظير هدايت زنبور عسل كه چگونه از شهد گلها بمكد و چگونه كندو بسازد. و يا هدايت و راهنمايى پرندگان در مهاجرت هاى زمستانى و تابستانى . آنجا كه قرآن مى فرمايد: (ربّنا الّذى اعطى كلّ شى ء خلقه ثم هدى )(43) بيانگر اين نوع از هدايت است .
ب : هدايت تشريعى كه همان فرستادن انبياى الهى و كتب آسمانى براى هدايت بشر است .
O كلمه ى ((صراط))(44) بيش از چهل مرتبه در قرآن آمده است . انتخاب راه و خط فكرى صحيح ، نشانه ى شخصيت انسان است .
O راههاى متعدّدى در برابر انسان قرار دارد كه او بايد يكى را انتخاب كند:
# راه خواسته ها وهوس هاى خود.
# راه انتظارات وهوس هاى مردم .
# راه وسوسه هاى شيطان .
# راه طاغوت ها.
# راه نياكان و پيشينيان .
# راه خدا و اولياى خدا.
انسان مؤ من ، راه خداوند واولياى او را انتخاب مى كند كه بر ديگر راهها امتيازاتى دارد:
الف : راه الهى ثابت است ، بر خلاف راه هاى طاغوت ها و هوس هاى مردم و هوس هاى شخصى كه هر روز تغيير مى كنند.
ب : يك راه بيشتر نيست ، در حالى كه راه هاى ديگر متعدّد و پراكنده اند.
ج : در پيمودن آن ، انسان به مسير و مقصد مطمئن است .
د: در پيمودن آن ، شكست و باخت وجود ندارد.
O راه مستقيم ، راه خداست . (انّ ربّى على صراطٍ مستقيم )(45)
# راه مستقيم ، راه انبياست . (انّك لَمِن المرسلين على صراطٍ مستقيم )(46)
# راه مستقيم ، راه بندگى خداست . (و اءنِ اعبدونى هذا صراط مستقيم )(47)
# راه مستقيم ، توكّل وتكيه بر خداست . (مَن يعتصم باللّه فقدهُدىَالى صراطمستقيم )(48)
# راه مستقيم ، يكتاپرستى و تنها يارى خواستن از اوست .(49)
# راه مستقيم ، كتاب خداوند است .(50)
# راه مستقيم ، راه فطرت سالم است .(51)
O انسان ، هم در انتخاب راه مستقيم و هم در تداوم آن بايد از خدا كمك بگيرد. مانند لامپى كه روشنى خود را هر لحظه از نيروگاه مى گيرد.
O در راه مستقيم بودن ، تنها خواسته اى است كه هر مسلمان ، در هر نماز از خداوند طلب مى كند، حتّى رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و ائمّه اطهارعليهم السّلام از خداوند ثابت ماندن در راه مستقيم را مى خواهند.
O انسان بايد همواره ، در هر نوع از كارهاى خويش ، اعم از انتخاب شغل ، دوست ، رشته ى تحصيلى وهمسر، راه مستقيم را از خداوند بخواهد. زيرا چه بسا در عقايد، صحيح فكر كند، ولى در عمل دچار لغزش شود و يا بالعكس . پس هر لحظه ، خواستن راه مستقيم از خدا، ضرورى است .
O راه مستقيم مراتب و مراحلى دارد. حتّى كسانى كه در راه حقّ هستند، مانند اولياى خداوند، لازم است براى ماندن در راه و زيادشدن نورِ هدايت ، دعا كنند. (والّذين اهتدوا زادَهم هُدى )(52)
O راه مستقيم ، همان راه ميانه و وسط است كه حضرت على عليه السّلام مى فرمايد: ((اليمين و الشمال مضلّة و الطريق الوسطى هى الجادّة ))(53) انحراف به چپ و راست گمراهى و راه وسط، جاده ى هدايت است .
O راه مستقيم يعنى ميانه روى واعتدال واحتراز از هر نوع افراط وتفريط، چه در عقيده و چه در عمل . يكى در عقايد از راه خارج مى شود وديگرى در عمل و اخلاق . يكى همه كارها را به خدا نسبت مى دهد، گويا انسان هيچ نقشى در سرنوشت خويش ندارد. و ديگرى خود را همه كاره و فعّال مايشاء دانسته و دست خدا را بسته مى داند. يكى رهبران آسمانى را همچون مردمان عادى و گاهى ساحر و مجنون معرّفى مى كند و ديگرى آن بزرگواران را در حدّ خدا مى پندارد. يكى زيارت امامان معصوم و شهدا را بدعت مى داند و ديگرى حتّى به درخت و ديوار، متوسل شده و ريسمان مى بندد. يكى اقتصاد را زير بنا مى داند و ديگرى ، دنيا و امورات آن را ناديده مى انگارد.
در عمل نيز يكى غيرت نابجا دارد و ديگرى همسرش را بى حجاب به كوچه و بازار مى فرستد. يكى بخل مى ورزد و ديگرى بى حساب سخاوت به خرج مى دهد. يكى از خلق جدا مى شود و ديگرى حقّ را فداى خلق مى كند.
اينگونه رفتار وكردارها، انحراف از مسير مستقيم هدايت است . خداوند دين پا برجا واستوار خود را، راه مستقيم معرّفى مى كند.(54) در روايات آمده است كه امامان معصوم عليهم السّلام مى فرمودند: راه مستقيم ، ما هستيم .(55) يعنى نمونه ى عينى و عملى راه مستقيم و اسوه و الگو براى قدم برداشتن در راه ، رهبران آسمانى هستند. آنها در دستورات خود درباره ى تمام مسائل زندگى از قبيل كار، تفريح ، تحصيل ، تغذيه ، انفاق ، انتقاد، قهر، صلح و علاقه به فرزند و ... ، نظر داده و ما را به اعتدال و ميانه روى سفارش كرده اند.(56) جالب آنكه ابليس در همين صراطِ مستقيم به كمين مى نشيند.(57)
O در قرآن و روايات ، نمونه هاى زيادى آمده كه در آنها به جنبه ى اعتدال ، تاءكيد و از افراط و تفريط نهى شده است . به موارد ذيل توجّه كنيد:
# (كلوا و اشربوا و لاتسرفوا)(58) بخوريد و بياشاميد، ولى اسراف نكنيد.
# (لا تَجعل يدك مَغلولةً الى عُنقك و لاتبسُطها كلّ البَسط)(59) در انفاق ، نه دست بر گردن قفل كن دست بسته باش و نه چنان گشاده دستى كن كه خود محتاج شوى .
# (الّذين اذا اءنفقوا لم يسرفوا و لم يقتروا و كان بين ذلك قواما)(60) مومنان ، به هنگام انفاق نه اهل اسرافند و نه اهل بخل ، بلكه ميانه رو هستند.
# (لا تجهر بصلوتك و لاتخافت بها وابتغ بين ذلك سبيلا)(61) نماز را نه بلند بخوان ونه آهسته ، بلكه با صداى معتدل نماز بخوان .
# نسبت به والدين احسان كن ؛ (و بالوالدين احسانا)(62) امّا اگر تو را از راه خدا بازداشتند، اطاعت از آنها لازم نيست . (ان جاهداك على ان تشرك بى ... فلاتطعهما)(63)
# پيامبر هم رسالت عمومى دارد؛ (و كان رسولا نبيّا)(64) و هم خانواده خويش را دعوت مى كند. (و كان ياءمر اهله بالصلوة )(65)
# اسلام هم نماز را سفارش مى كند كه ارتباط با خالق است ؛ (اقيموا الصلوة ) و هم زكات را توصيه مى كند كه ارتباط با مردم است . (اتوا الزكوة )(66)
# نه محبت ها شما را از گواهى حقّ منحرف سازد؛ (شهداء لِلّه و لو على انفسكم )(67) و نه دشمنى ها شما را از عدالت دور كند. (و لا يَجرِمنّكم شَنئان )(68)
# مؤ منين هم دافعه دارند؛ (اءشداء على الكفار) و هم جاذبه دارند. (رحماء بينهم )(69)
# هم ايمان و باور قلبى لازم است ؛ (امنوا) و هم عمل صالح . (عملوا الصالحات )(70)
# هم اشك و دعا و درخواست پيروزى از خدا لازم است ؛ (ربّنا افرغ علينا صبرا)(71) و هم صبورى وپايدارى در سختى ها. (عشرون صابرون يغلبوا ماءتين )(72) شب عاشورا امام حسين عليه السّلام هم مناجات مى كرد و هم شمشير تيز مى كرد.
# روز عرفه و شب عيد قربان ، زائر خانه ى خدا دعا مى خواند و روز عيد بايد در قربانگاه با خون آشنا شود.
# اسلام مالكيّت را مى پذيرد، ((الناس مسلّطون على اموالهم ))(73) ولى اجازه ضرر زدن به ديگرى را نمى دهد و آن را محدود مى سازد. ((لا ضَرر و لا ضِرار))(74)
آرى ، اسلام دين يك بعدى نيست كه تنها به جنبه اى توجّه كند و جوانب ديگر را فراموش كند، بلكه در هر كارى اعتدال وميانه روى وراه مستقيم را سفارش مى كند.
پيام ها:
1 همه ى هستى ، در مسيرى كه خداوند اراده كرده در حركتند. خدايا! ما را نيز در راهى كه خود دوست دارى قرار بده . (اهدنا الصراط المستقيم )
2 درخواست هدايت به راه مستقيم ، مهم ترين خواسته ى يكتاپرستان است . (ايّاك نعبد... اهدنا الصراط المستقيم )
3 براى دست يابى به راه مستقيم ، بايد دعا نمود. (اهدنا الصراط المستقيم )
4 ابتدا ستايش ، آنگاه استمداد و دعا. (الحمدللّه ... اهدنا)
5 بهترين نمونه استعانت از خدا، درخواست راه مستقيم است . (ايّاك نستعين اهدنا اهدنا الصّراط المستقيم )
تفسير آيه : (7) صِرَ طَ الَّذِينَ اءَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَ الضَّآلِّينَ
ترجمه آيه :
(خداوندا! ما را به ) راه كسانى كه آنها را مشمول نعمت خود ساختى ، (هدايت كن ) نه غضب شدگان و نه گمراهان !
نكته ها: O اين آيه راه مستقيم را، راه كسانى معرّفى مى كند كه مورد نعمت الهى واقع شده اند وعبارتند از: انبيا، صدّيقين ، شهدا وصالحين .(75)
O اين آيه راه مستقيم را، راه كسانى معرّفى مى كند كه مورد نعمت الهى واقع شده اند وعبارتند از: انبيا، صدّيقين ، شهدا وصالحين .(75) توجّه به راه اين بزرگواران و آرزوى پيمودن آن وتلقين اين آرزو به خود، ما را از خطر كجروى وقرار گرفتن در خطوط انحرافى باز مى دارد. بعد از اين درخواست ، از خداوند تقاضا دارد كه او را در مسير غضب شدگان وگمراهان قرار ندهد. زيرا بنى اسرائيل نيز به گفته قرآن ، مورد نعمت قرار گرفتند، ولى در اثر ناسپاسى ولجاجت گرفتار غضب شدند.
O قرآن ، مردم را به سه دسته تقسيم مى نمايد: كسانى كه مورد نعمت هدايت قرار گرفته وثابت قدم ماندند، غضب شدگان و گمراهان .
O مراد از نعمت در (انعمتَ عليهم )، نعمتِ هدايت است . زيرا در آيه ى قبل سخن از هدايت بود. علاوه بر آنكه نعمت هاى مادى را كفّار ومنحرفين وديگران نيز دارند.
O هدايت شدگان نيز مورد خطرند و بايد دائما از خدا بخواهيم كه مسير ما، به غضب و گمراهى كشيده نشود.
مغضوبين در قرآن
در قرآن ، افرادى همانند فرعون و قارون و ابولهب و امّت هايى همچون قوم عاد، ثمود و بنى اسرائيل ، به عنوان غضب شدگان معرّفى شده اند.(76)
بنى اسرائيل كه داستان زندگى و تمدن آنها در قرآن بيان شده است ، زمانى بر مردم روزگار خويش برترى داشتند؛ (فَضّلتُكم على العالَمين )(77) لكن بعد از اين فضيلت و برترى ، به خاطر كردار و رفتار خودشان ، دچار قهر و غضب خداوند شدند (و باؤ وا بغضب من اللّه )(78) اين تغيير سرنوشت ، به علّت تغيير در رفتار و كردار آنان بوده است . دانشمندان يهود، دستورات وقوانين آسمانى تورات را تحريف كردند، (يحرّفون الكلم )(79) وتجّار وثروتمندان آنان نيز به ربا وحرام خوارى و رفاه طلبى روى آوردند، (اخذهم الرّبا)(80) وعامّه مردم نيز در برابر دعوت به جهاد و مبارزه ، از روى تن پرورى و ترس ، از رفتن به جبهه نبرد و ورود به سرزمينِ مقدّس ، سر باز زدند. (فاذهب انت و ربّك فقاتلا انّا هيهُنا قاعدون )(81) به خاطر اين انحرافات ، خدا آنان را از اوج عزّت و فضيلت ، به نهايت ذلّت و سرافكندگى مبتلا ساخت .
ما در هر نماز، از خداوند مى خواهيم كه مانند غضب شدگان نباشيم . يعنى نه اهل تحريف آيات و نه اهل ربا و نه اهل فرار از جهاد در راه حقّ، و همچنين از گمراهان نباشيم ، آنان كه حقّ را رها كرده و به سراغ باطل مى روند و در دين و باور خود غلوّ و افراط كرده و يا از هوى و هوس خود و يا ديگران پيروى مى كنند.(82)
O انسان در اين سوره ، عشق و علاقه و تولاّى خود را به انبيا و شهدا و صالحان و راه آنان ، اظهار و ابراز داشته و از مغضوبان و گمراهان تاريخ نيز برائت و دورى مى جويد و اين مصداق تولّى و تبرّى است .
ضالّين در قرآن O ((
O ((ضلالت )) كه حدود دويست مرتبه اين واژه با مشتقاتش در قرآن آمده است . گاهى در مورد تحيّر بكار مى رود، (و وَجدَك ضالا)(83) وگاهى به معناى ضايع شدن است ، (اضلّ اعمالهم )(84) ولى اكثرا به معناى گمراهى وهمراه با تعبيرات گوناگونى نظير: (ضلال مبين )، (ضلال بعيد)، (ضلال قديم ) به چشم مى خورد.
O در قرآن افرادى به عنوان گمراه معرّفى شده اند، از جمله : كسانى كه ايمان خود را به كفر تبديل كردند،(85) مشركان ،(86) كفار،(87) عصيان گران ،(88) مسلمانانى كه كفّار را سرپرست و دوست خود گرفتند،(89) كسانى كه مردم را از راه خدا باز مى دارند، كسانى كه به خدا يا رسول خدا توهين مى كنند، آنان كه حقّ را كتمان مى كنند و كسانى كه از رحمت خدا ماءيوسند.
O در قرآن نام برخى به عنوان گمراه كننده آمده است ، از قبيل : ابليس ، فرعون ، سامرى ، دوست بد، رؤ سا ونياكان منحرف .
O گمراهان خود بستر وزمينه ى انحراف را فراهم و گمراه كنندگان از اين بسترها و شرايط آماده ، استفاده مى كنند. بسترهاى انحراف در قرآن عبارتند از: هوسها،(90) بت ها،(91) گناهان (92)، پذيرش ولايت باطل ،(93) جهل و نادانى .(94)
پيام ها:
1 انسان در تربيت ، نيازمند الگو مى باشد. انبيا، شهدا، صدّيقين وصالحان ، نمونه هاى زيباى انسانيّت اند. (صراط الّذين انعمت عليهم )
2 آنچه از خداوند به انسان مى رسد، نعمت است . قهر و غضب را خود به وجود مى آوريم .(95) (انعمت ، المغضوب عليهم )
3 ابراز تنفّر از مغضوبان و گمراهان ، جامعه اسلامى را در برابر پذيرش حكومت آنان ، مقاوم و پايدار مى كند. (غير المغضوب عليهم ولا الضّالّين )(96)

نويسنده : حجة الاسلام و المسلمين حاج شيخ محسن قرائتى